نیاز و نیازمند
• بخشی از دعای 12
ای حاجتمندان! بدانید كه برای حوائجتان جز در خانه
امام سجاد عليه السلام در اين جا ، با دعا به فرزندان ، از حقوق متقابل پدر و فرزند پرده برداشته است . آن چه در فرازهاى اين دعا به طور چشم گير نمايان است ، اين است كه حضرت زين العابدين عليه السلام تنها برخوردارى مادى فرزندان را مد نظر قرار نداده ، بلكه با تعبيرهاى گوناگون ، انواع برخوردهاى معنوى و اخروى را براى فرزندان آرزو نموده است .
اللهم و من على ببقاء ولدى و باصلاحهم لى و بامتاعى بهم ؛
خداوندگار ! بر منت گذار و فرزندانم را نگاه دار و آنان را فرزندانى صالح قرار ده و مرا از آنان بهره مند ساز .
دعاى پدر براى فرزند
دعاى پدر براى فرزند از دعاهاى مستجاب بوده و اين مضمون در احاديث بسيار وارد شده است ؛ از جمله از حضرت صادق عليه السلام نقل شده كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود :
أربعة لا ترد لهم دعوة حتى تفتح لهم أبواب السماء و تصير الى العرش : الوالد لولده ؛ و المظلوم على من ظلمه ؛ و المعتمر حتى يرجع ؛ و الصائم حتى يفطر ؛
دعاى چهار كس رد نمى شود تا اين كه درهاى آسمان گشوده گردد و به سوى عرش الهى برسد : دعاى پدر براى فرزند ؛ دعاى ستمديده عليه ستمگر ؛ دعاى كسى كه عمره به جاى آورده است تا هنگام بازگشت از عمره و دعاى روزه دار تا اين كه افطار كند .
هم چنين امام صادق به نقل از امام باقر عليهماالسلام فرمود :
خمس دعوات لا يحجبن عن الرب - تبارك و تعالى - : دعوة الامام المقسط ؛ و دعوة المظلوم ، يقول الله - عزوجل - : (لأنتقمن لك و لو بعد حين)؛ و دعوة الولد الصالح لوالديه ؛ و دعوة الوالد الصالح لولده ؛ و دعوة المؤمن لأخيه بظهر الغيب فيقول : لك مثله (مثلاه) ؛
دعاى پنج كس در درگاه پروردگار - تبارك و تعالى - رد نمى شود : دعاى رهبر دادگر ؛ دعاى ستمديده كه خداوند - عزوجل - به او مى گويد : قطعا از كسى كه به تو ستم نموده انتقام خواهد گرفت ، اگر چه زمانى طول بكشد ؛ دعاى فرزند شايسته براى پدر و مادر ؛ دعاى پدر شايسته براى فرزند و دعاى مؤمن براى برادر مؤمن خود در غياب او ، كه خداوند مى فرمايد : همانند آن (يا : دو برابر آن) براى تو مستجاب مى گردد .
توجه به اصلاح و تغذيه ى سالم روحى فرزندان
از اين فراز استفاده مى شود كه بايد در راه اصلاح فرزند كوشيد تا در جامعه براى خود و ديگران مفيد بوده و طعم عافيت و آسايش را او از ديگران و ديگران از او بچشند ، زيرا مسلم است كه در صورت فساد ، هيچ گونه موفقيتى در كار نخواهد بود ، نه در زندگى اين جهان و نه جهان ديگر . از خطاهاى بزرگ پدران و مادران آن است كه در بهداشت بدنى و تفريح كودكان و فرزندان و تعذيه ى او هرگز فروگذار نمى كنند ، ولى در تربيت آنان به گونه اى كه در آينده افراد صالح باشند ، قدمى برنمى دارند ؛ غافل از آن كه فرد غيرصالح هر چه از نظر بدنى سالم تر باشد خطرناك تر و هر چه تحصيل كرده تر باشد فاسدتر و آثار تخريبى بيشتر خواهد بود :
چو دزدى با چراغ آيد ، گزيده تر برد كالا
زيرا انسان بى سواد فاسد خيلى كم ضررتر از فرد مطلع بى بند و بار است ؛ او اگر دزدى هم كند به اندازه اى كه دو دستش پر شود برمى دارد و فرار مى كند ، ولى فرد آگاه گاهى با قرار دادن چند صفر در كنار رقم مورد معالمه ، ثروت كشورى را به باد مى دهد .
از اين رو ، بر پدران و مادران فرض است كه به اندازه ى اهميت دادن به تغذيه ى جسمانى ، نهاد روحى فرزندان را فراموش نكرده و در تغذيه ى سالم روحانى آنان نيز بكوشند.
...........................
