اخلاق و كردار ناپسند
بخشی از دعای ششم صحیفه سجادیه :
پناه ببرید به خداوند بزرگ از
نكته ى جالب در بخش پايانى اين فراز : «خذ لنفسك من نقفسى ما يخلصها.» آن است كه امام عليه السلام از خداوند متعال مى خواهد كه در جان خود نشانى از حضرت سبحان داشته باشد تا به نور هدايت او مهتدى گردد و آن نگهدارنده ى باطنى، او را از آلودگى ها و ناشايستى ها خالص كند و پاكيزه بدارد و پيوسته از حضرت حق ملهم گردد و در انتخاب خود به سويى روان شود كه خواسته ى خداوند است . از اين مقام به «نفس ملهمه» تعبير مى كنند و بسيارى از اولياى خاص او ، از اين امتياز برخوردارند .
امام سجاد عليه السلام به دنبال اين جمله ، از خداوند متعال درخواست واعظ نفسانى را فرموده است ؛ يعنى قدرت نفسانى ويژه اى كه به صورت خودجوش در اصلاح جان او مؤثر باشد و دل او را از هر گونه شك و ترديد تطهير كرده و به استقامت و قاطعيت وا دارد . وجود اين واعظ نفسى از آن روى مهم است كه گاهى بايستگى دستورها براى فردى روشن است ، ولى نفس اماره ى فرد وسوسه مى كند و او را به طرف كژراهه مى كشاند ، ولى شخص برخوردار از واعظ درونى به قوه ى بازدارنده اى مجهز است كه در مقابل وسوسه هاى باطل ، به فرد مصونيت مى بخشد و با اندرز و سرزنش و توبيخ او را از ارتكاب بدى ها باز مى دارد . وجود اين مرتبه ى ارزشمند در صقع نفس آدمى ، مقدمه ى پيدايش «نفس مطمئنه» مى باشد .
اللهم صل على محمد و آله ، و متعنى بالاقتصاد ، و اجعلنى من أهل السداد ، و من أدلة الرشاد ، و من صالح العباد ، و ارزقنى فوز المعاد ، و سلامة المرصاد ، اللهم خذ لنفسك من نفسى ما يخلصها ، و أبق لنفسى من نفسى ما يصلحها ، فان نفسى هالكة أو تعصمها ؛
خدايا ! بر حضرت محمد و خاندان او درود فرست و مرا از ميانه روى بهره مند ساز و از بندگان شايسته و راهنمايان به سوى رشد و صالحان و رستگاران در قيامت قرار ده و از وارستگان از كمين گاه رستاخيز مقدر فرما . خدايا ! از خودت برايم بهره اى قرار ده كه مرا خالص سازد و از خودم براى نفسم واعظى مقرر فرما كه آن را اصلاح كند . به درستى كه جان من در هلاكت است ، مگر آن كه تو نگاهش دارى.
............................
