نیاز و نیازمند
• بخشی از دعای 12
ای حاجتمندان! بدانید كه برای حوائجتان جز در خانه
معرفتى كه از شناخت حقيقت هستى سرچشمه گرفته است ، براى هيچ كس جز نوادر دستگاه خلقت – كه نبى اكرم و اهل بيت عليهم السلام و پس از آنان انبيا عليهم السلام هستند – به دست نمى آيد و البته اين شناخت از سنخ شناختى است كه خداوند متعال به حضرت ابراهيم عليه السلام عنايت فرموده است ؛ آن جا كه مى فرمايد :
(و كذلك نرى ابراهيم ملكوت السموات و الأرض) ؛
ما به ابراهيم ملكوت زمين و آسمان را نمايانديم .
اين ارايه كه شناساندن ملكوت موجودات است نه از قبيل شناخت هاى علم حصولى ، بلكه از سنخ علم حضورى مى باشد كه در اثر عروج روح و خروج از نظام جسمانيت و حركت به فراسوى اين عالم و حشر با ملائكه ى كروبين و بلكه در مظهر اسم اعظم خدا بودن عالم حاصل مى گردد و روشن است كه از راه مطالعه و كتاب يا از راه فكر و بحث نمى توان به چنين معرفتى رسيد ، بلكه اين علم ، موهوبى و به بيان ديگر تفضل ويژه اى است كه از طرف حضرت ربوبى افاضه مى شود و كسى جز خدا از چگونگى اين آگاهى ، انواع آن ، روابط اين انواع و حقيقت آنها آگاه نيست مگر آن كه خود او به كسى ياد دهد .
البته برخى از علماى كامل و شاگردان مكتب الهى به بعضى از اين مراتب رسيده اند و اين پس از گذراندن دوران طولانى از آموزش علوم رسمى متعدد و گسترده ، همراه با خلوص نيست و طهارت و پاكى جان بوده است كه زمينه ى آگاهى شهودى را پيدا كرده و بدان پايه رسيده اند كه لسان الغيب ، زبان حال ايشان را اين گونه باز مى گويد :
ساكنان حرم سر عفاف ملكوت
با من راه نشين باده ى مستانه زدند
البته گاهى بعضى از افراد درس ناخوانده نيز به بخشى از كمالات نايل مى شوند ، ولى اگر ايشان نيز بهره اى از علوم رسمى الهى و توحيدى مى داشتند ، به اسرار عظيم ترى دست مى يافتند و از سير كامل ترى برخوردار مى شدند .
نقل است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در دعاهاى خود از خداوند متعال درخواست مى فرمود : «أللهم أرنى الأشياء كما هى» ؛ يعنى حضرت درخواست علم حضورى به حقيقت موجودات را داشتند ، زيرا علم حصولى ، همگانى بوده و با مفاهيم سر و كار دارد ، ولى حقايق عالم را – آن چنان كه هستند – طورى ديگر بايد شناخت و ابزار شناخت آن ، قلب و قواى باطنى است كه در پيوند قوا با خداوند متعال قرار مى گيرد . البته مقدمات بسيارى لازم است كه بايد براى آماده سازى قلب و تطهير و تزكيه ى آن ، از پيش فراهم گردد.
.....................
