• بخشی از دعای 20
- عدل گستر باشید.
- خشم خود را فرو خورید.
- فتنه‌ها و خصومت را خاموش
فاء تفريع است متفرع ساخت بر سابق كه عرض نمود به خداى كه جزاى من آتش است از براى گناه نمودن من، پس اگر تو عذاب كنى مرا پس ظلم كننده نيستى مرا زيرا كه ظلم عبارت است از ايذاء غير بدون حق و سبب و لذا تاديب بر حق مثل يتيم و نحو آن ظلم نيست.
فاء در فاذ از براى ترتيب مفاد او تفصيل بعد از اجمالست نه تراخى و تعقيب زيرا كه در سابق فهميده شد به نحو اجمال كه او استحقاق آتش و عقوبت داشت و مع ذلك بر او انعام و تفضل نموده است كلمه اذ ظرف است به گمان فقير نه تعليل چنانكه جمعى اختيار نموده اند.
غمد: در لغت پوشانيدن است و منه تغمده الله بغفرانه شايد غمد السيف نيز از او ماخوذ باشد.
ستر: به كسر سين پرده و چادر كه به او پوشيدن حاصل شود و تكرر در اين دعا از براى زيادتى تضرع است.
يعنى: در اين زمان پوشانيدى تو مرا به پرده ى خودت پس رسوا ننمودى مرا
تانى: تاخير انداختن و مهلت دادن يعنى مهلت دادى تو مرا به كرم وجود خودت پس شتاب ننمودى عقاب مرا.
حلم: بالضم به معنى درگذشتن يعنى: درگذشتى از من به فضل خود پس تغيير ندادى نعمت خود را بر من.
كدر: ضد صفا است، معروف احسان و خوبى.
يعنى: سياه و تيره ننمودى تو احسانت را نزد من.
انسان با اينكه با خداى خود مخالفت كند او از باب رافت و مهربانى كه دارد احسان و افضال خود را از او سلب و قطع نفرمايد و نعم دنيوى كه به او داده است از جاه و جلال و صحت و امان و مال و منال باقى دارد، بلكه تزايد نمايد بلى گاهى از جهت بعضى از مصالح و حكم از او سلب نمايد و او را مبتلا به ضد افضال و انعام خود نمايد و اين نيز در مقام خود احسان و لطف است شايد از اين جهت باشد كه اولياى خدا طالب اين نحو از احسان بودند و تضرع و زارى در وقت نزول بليه نمى نمودند.
بدانكه از اين فقرات چنان فهميده مى شود كه قبول توبه واجب بر خداى تعالى نيست اگر عقاب كند بعد از توبه نيز عيب نخواهد داشت و قبيح نخواهد بود اين است كه شهيد و بعضى ديگر برآنند كه توبه ى مرتد فطرى مطلقا قبول نيست نه ظاهرا و نه باطنا و در نظر دارم كه شيخ مرحوم در جواهر علت را ذكر مى كند از براى عدم قبول مطلقا كه خود سبب شده است از براى اين كار به اختيار خود پس قبيح نيست عقاب او و عدم قبول توبه ى او شاهد بر مقال عدم قبول توبه ى فرعون و در بعضى از اخبار استفاده شود كه عدم قبول توبه ى او بالنسبه به بعضى از اخبار بلى خداى تعالى در قرآن مى فرمايد كه وجوب قبول توبه بر او است كسى كه بعد از معصيت توبه نمايد و بعد عمل صالح نمايد شايد اين وجوب قبول نيز تفضل باشد.
دو مطلب در سابق ذكر نمود يكى اينكه جزاى كردار من آتش است و ديگر اينكه با وجود آنكه جزاى من اين است مع ذلك الطاف و انعام و افضال خدا در دنيا بر من است و تفاوت ننموده است پس عرض نمايد به خدا در مهربانى نمودن به او در آخرت و دفع عقاب اخروى از او نمودن پس فا در قول او فارحم فاء رابطى است كه ربط دهد ما بين ما بعد و ما بين ظرف كه كلمه ى اذ باشد يعنى: رحم نما تو زيادتى زارى نمودن و شدت خوارى و ذلت مرا و بدى حال مرا.
.......................
