• بى شريكا، هيچكس را آن توان نيست تا به نهايت سپاس و شكر تو رسد، مگر اينكه در همان زمان، احسان ديگرى از تو، به او خواهد رسيد كه بر او شكر و سپاسى ديگر واجب مى گردد.
• چنين كسى هر چند كوشد به غايت طاعت از تو نتواند رسيد و در برابر آن، و فضل و احسانت، روى عجز و انكسار بر خاك سايد.
• بى نيازا، سپاسگوترين بندگان تو، از شكر تو عاجز، و عابدترين ستايندگان تو از طاعت تو ناتوان باشند.
• هيچكس را آن سزاوارى نيست تا مورد آمرزش تو قرار گيرد، و هيچ كس را آن شايستگى نيست تا جلب رضايت تو كند.
• معبودا، آنكس را كه بيامرزى بر او منت نهاده اى، و از هر كس كه تو خشنود شوى، بر او احسان فرموده اى.
• بنده نوازا، تو بر هر كردار ناچيزى و اطاعت بى مقدارى، پاداش بسيار مى دهى. كار نيكوى هر كس به اراده و خواست خودش بود كه مى توانسته چنين كنند يا نكنند، اما تو جزاى نيكو و ناگسسته به همه مى بخشى.
• قدرتمندا، نه چنين باشد، بلكه تو بر نيك و بد هر كس قادر بودى حتى پيش از آنكه آنان ياراى انجام نيك و بد داشته باشند. براى آنان پاداش قرار دادى، حتى پيش از آنكه سر به فرمان تو گذارند. زيرا كه تو احسانگر و منعم و خطابخش و جرم پوشى.
• چنين است كه جمله آفريدگان يكدل و يكزبان گويند كه: تو هر كس را كيفر دهى بى ظلم و ستم دهى. آنان همه گواهند كه اگر به كسى از بدى ايمنى دهى، در حق او بسيار احسان نموده اى. همه، اى قادر متعال، به عجز خويش در شكر و سپاس از تو اعتراف دارند.
• بدينسان اگر شيطان آنان را از راه اطاعت و هدايت تو گمراه نسازد، هيچ گناهكارى، در پى گناه نرود. اگر او ناحق و ناراست را به شكل زيباى حق و راست، نمى آراست، هيچ گمراهى دل به بيراهه نمى داد.
• سبحانا، پاكى تراست. وه كه چه كرم و نعمتت بر آن كس كه مطيع تو شد، و يا كفران نمود، آشكار است. توئى كه فرمانبردار را با آنچه آماده ساخته اى، پاداش مى دهى، و نافرمان و عصيانگر را به قدرت شكيب خويش، فرصت رحمت و استغفار مى بخشى. به هر يك از آن دو گروه، پاداش و كيفرى مى دهى كه شايسته چنان پاداش و كيفر هستند،
• و بر هر يك از آنان چنان نعمت داده اى كه كردارشان در برابر آن احسان ناچيز نباشد.
• بعيد و دور نبود كه مومن به پاداش عظيم تو نوميد گردد، و اجر خويش از كف دهد، اما تو به فضل خويش كردار خرد و ناچيز دنيائى او را به پاداش عظيم آخرت اجر بخشيدى.
• پس تو، رزق بهاى روزى ات را كه او خورده طلب نكرده اى، و در بهره مندى از وسايل و لوازمى كه از آنها سود مى برد تا به تو نزديك شود، بر او سخت و تنگ نگرفته اى. اگر تو چنين مى كردى، رنج عبادت و سعى اطاعتش، در برابر كوچكترين احسان تو، هيچ مى شد، و در گرو نعمتهاى ديگر تو بود. حال كه احوال چنين است، پس كيست كه سزاوار پاداش تو شود؟ هيچ كس! در چه زمانى؟ هرگز!
• برترا، اين روى و روز كسى است كه از تو اطاعت كرده، و آئين كسى است كه در بندگى ات كوشيده. اما آن كس كه در فرمان تو عصيان كرده و ميل به خلاف نموده، تو در كيفر چنين خطاكارى هم شتاب نكردى. شايد كه روى از گناه برتابد و به انابت ميل كند. هر چند كه در نخستين نافرمانى سزاوار تمام كيفرهاى رنج آور و عظيم كه براى بندگان نافرمان خويش آماده كرده اى، مى شد، اما باز به او مهلت دادى.
• بدينسان هر كيفر تلخى كه برايش به تاخير افتاد، و هر عذابى كه از او دور شد، همه دليل بر گذشت تو و رضايت به كمترين شكر تو بود.
• كريما، كيست كه در عزت و كرم، به والائى تو رسد؟ كيست نگونبخت تر از آن كس كه خشنودى تو نخواهد؟ هيچ كس! چه كسى؟ هيچ كس!
• عزيزا، تو برتر از آنى كه جز به احسان وصف شوى. پاك تر از آنى كه جز از عدل تو از چيز ديگرى بيمناك شوند. از آن نمى ترسيم كه به عاصيان ستم كنى، و يا آنانكه در رضايت تو كوشيده اند، پاداش دهى، بلكه همه از عدل دادگرانه تو بيمناكند.
• الهى، درود تو بر «محمد» و خاندان او باد.
• دعا پذيرا، آرزويم برآورده ساز، و چنان كن كه هدايتت بر من فزونى گيرد و به يارى آن در كردار نيك و رضاى تو بيشتر كوشم و بيگمان كه تو بسيار نعمت بخش بزرگوارى.
-----------------------
