صحیفه سجادیه - دعای شماره ۴۴ - فراز ۳

وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ مِنْ تِلْكَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ رَمَضَانَ، شَهْرَ الصِّيَامِ، وَ شَهْرَ الْإِسْلَامِ، وَ شَهْرَ الطَّهُورِ، وَ شَهْرَ الَّتمْحِيصِ، وَ شَهْرَ الْقِيَامِ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ، هُدًى لِلنَّاسِ، وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ.

و سپاس خدائى را سزا است که ماه خود ماه رمضان (مستفاد از این جمله آنست که رمضان یکى از نام هاى خداى تعالى است) ماه صیام و روزه (امساک و خود دارى از خوردن و آشامیدن در اوقات معلومه) و ماه اسلام (ماه طاعت و فرمانبرى از جهت بسیارى طاعت و بندگى، یا ماه دین اسلام براى اینکه واجب شدن روزه‏ ى آن از مختصات این امت است، چنانکه حفص ابن غیاث نخعى گفته: شنیدم حضرت صادق- علیه ‏السلام- مى‏ فرمود: خداوند روزه‏ ى ماه رمضان را بر هیچ یک از امت هاى پیش از ما واجب نکرده است، پس به آن حضرت گفتم: معنى قول خداى تعالى «س 2 ى 183(: یا ایها الذین امنوا کتب علیکم الصیام کما کتب على الذین من قبلکم «اى اهل ایمان روزه بر شما واجب شد چنانکه بر آنانکه پیش از شما بودند واجب گردید» چیست؟ فرمود: خداوند روزه‏ ى ماه رمضان را بر پیغمبران واجب گردانید نه بر امتها، پس این امت را به ماه رمضان «بر امتهاى گذشته» برترى داد، و وجوب روزه ‏ى آن را بر رسول خدا و بر امت آن حضرت قرار داد) و ماه پاکیزگى، و ماه تصفیه و پاک کردن (از گناهان، یا ماه تخلیص و رهائى از آنها) و ماه قیام و ایستادن (براى نماز در شبها) را یکى از آن راه هاى احسان قرار داد (و اینکه ماه رمضان را ماه قیام گفتند براى آنست که نماز مستحبى در شبهاى آن بسیار خوانده مى ‏شود، و مشهور در روایات علاوه از نمازهاى مستحبى که در هر شب باید خواند چنانکه بسیارى از علماء فرموده‏ اند: خواندن هزار رکعت نماز در شب هاى آن مستحب است، و کیفیت آن آنست که هر شبى تا بیست شب بیست رکعت: هشت رکعت پس از نماز مغرب و دوازده رکعت پس از نماز عشاء و در شب نوزدهم به غیر از بیست رکعت صد رکعت دیگر خوانده شود، و در ده شب پس از بیست شب هر شبى سى رکعت: هشت رکعت پس از نماز مغرب و بیست و دو رکعت پس از نماز عشاء و در هر شب از بیست و یکم و بیست و سوم به غیر از سى رکعت صد رکعت دیگر که مجموع آنها هزار رکعت است، و اگر ماه رمضان از سى روز کمتر باشد نماز شب سى‏ ام ساقط است و بجاى آن خواندن درست نیست) آنچنان ماهى که قرآن در آن فرو فرستاده شد (خداى تعالى آن را در شب قدر به آسمان دنیا فرستاد و از آنجا در مدت بیست و سه سال به تدریج بر پیغمبر- صلى الله علیه و آله- نازل گردانید) در حالى که براى مردم راهنما(ى از گمراهى) و نشانه‏ هاى آشکار رهبرى (حلال و حرام) و جداکننده‏ ى میان حق و باطل است (جمله ‏ى الذى انزل فیه القران هدى للناس و بینات من الهدى و الفرقان از قرآن شریف «س 2 ى 185( اقتباس شده).

صحیفه سجادیه - دعای شماره ۴۵ - فراز ۲۰

اللَّهُمَّ وَ أَنْتَ جَعَلْتَ مِنْ صَفَايَا تِلْكَ الْوَظَائِفِ، وَ خَصَائِصِ تِلْكَ الْفُرُوضِ شَهْرَ رَمَضَانَ الَّذِي اخْتَصَصْتَهُ مِنْ سَائِرِ الشُّهُورِ، وَ تَخَيَّرْتَهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَزْمِنَةِ وَ الدُّهُورِ، وَ آثَرْتَهُ عَلَى كُلِّ أَوْقَاتِ السَّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ النُّورِ، وَ ضَاعَفْتَ فِيهِ مِنَ الْإِيمَانِ، وَ فَرَضْتَ فِيهِ مِنَ الصِّيَامِ، وَ رَغَّبْتَ فِيهِ مِنَ الْقِيَامِ، وَ أَجْلَلْتَ فِيهِ مِنْ لَيْلَةِ الْقَدْرِ (الَّتِي هِيَ) خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ.

بار خدایا و تو از کارهاى برگزیده و واجبات مخصوصه، ماه رمضان را قرار داده ‏اى همان ماهى که آن را از همه‏ ى ماه ها اختصاص داده، و از همه‏ ى زمان ها و روزگارها برترى داده، و بر همه ‏ى وقت هاى سال برگزیده ‏اى به سبب قرآن و نورى که (قرآنى که نور و روشنائى از ضلالت و گمراهى است) در آن فروفرستادى، و به سبب آنکه ایمان را در آن ماه چندین برابر نمودى (از بسیارى عبادت و بندگى در آن را کامل گردانیدى) و روزه را در آن واجب، و برپا شدن (براى عبادت) را در آن ترغیب نمودى، و شب قدر را که از هزار ماه بهتر است در آن بزرگ گردانیدى.