از دعاهاى اوست در روز عيد فطر هنگامى كه از نماز بازمى گشت، و همچنين رو به قبله مى ايستاد و اين دعا را مى خواند
«1» يا من يَرْحَمُ من لا يَرْحَمُهُ الْعِبَادُ «2» و يا من يَقْبَلُ من لا تَقْبَلُهُ الْبِلَادُ «3» و يا من لا يَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَةِ إِلَيْهِ «4» و يا من لا يُخَيِّبُ الْمُلِحِّينَ عَلَيْهِ . «5» و يا من لا يَجْبَهُ بِالرَّدِّ أَهْلَ الدَّالَّةِ عَلَيْهِ «6» و يا من يَجْتَبِي صَغِيرَ ما يُتْحَفُ به ، و يَشْكُرُ يَسِيرَ ما يُعْمَلُ لَهُ . «7» و يا من يَشْكُرُ عَلَى الْقَلِيلِ و يُجَازِي بِالْجَلِيلِ «8» و يا من يَدْنُو إِلَى من دَنَا مِنْهُ . «9» و يا من يَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ من أَدْبَرَ عَنْهُ . «10» و يا من لا يُغَيِّرُ النِّعْمَةَ ، و لا يُبَادِرُ بِالنَّقِمَةِ . «11» و يا من يُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتَّى يُنْمِيَهَا ، و يَتَجَاوَزُ عَنِ السَّيِّئَةِ حَتَّى يُعَفِّيَهَا . «12» انْصَرَفَتِ الآْمَالُ دُونَ مَدَى كَرَمِكَ بِالْحَاجَاتِ ، و امْتَلَأَتْ بِفَيْضِ جُودِكَ أَوْعِيَةُ الطَّلِبَاتِ ، و تَفَسَّخَتْ دُونَ بُلُوغِ نَعْتِكَ الصِّفَاتُ ، فَلَكَ الْعُلُوُّ الْأَعْلَى فَوْقَ كُلِّ عَالٍ ، و الْجَلَالُ الْأَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلَالٍ . «13» كُلُّ جَلِيلٍ عِنْدَكَ صَغِيرٌ ، و كُلُّ شَرِيفٍ فِي جَنْبِ شَرَفِكَ حَقِيرٌ ، خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ ، و خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِ لا لَكَ ، و ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلَّا بِكَ ، و أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلَّا من انْتَجَعَ فَضْلَکَ «14» بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ ، و جُودُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ ، و إِغَاثَتُكَ قَرِيبَةٌ من الْمُسْتَغِيثِينَ . «15» لا يَخِيبُ مِنْكَ الآْمِلُونَ ، و لا يَيْأَسُ من عَطَائِكَ الْمُتَعَرِّضُونَ ، و لا يَشْقَى بِنَقِمَتِكَ الْمُسْتَغْفِرُونَ . «16» رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ ، و حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ ، عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ ، و سُنَّتُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ حَتَّى لَقَدْ غَرَّتْهُمْ أَنَاتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ ، و صَدَّهُمْ إِمْهَالُكَ عَنِ النُّزُوعِ . «17» و إِنَّمَا تَأَنَّيْتَ بِهِمْ لِيَفِيؤُوا إِلَى أَمْرِكَ ، و أَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوَامِ مُلْكِكَ ، فَمَنْ كَانَ من أَهْلِ السَّعَادَةِ خَتَمْتَ لَهُ بِهَا ، و من كَانَ من أَهْلِ الشَّقَاوَةِ خَذَلْتَهُ لَهَا . «18» كُلُّهُمْ صَائِرُونَ ، إِلَى حُكْمِكَ ، و اُمُورُهُمْ آئِلَةٌ إِلَى أَمْرِكَ ، لَمْ يَهِنْ عَلَى طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطَانُكَ ، و لَمْ يَدْحَضْ لِتَرْكِ مُعَاجَلَتِهِمْ بُرْهَانُكَ . «19» حُجَّتُكَ قَائِمَةٌ لا تُدْحَضُ ، و سُلْطَانُكَ ثَابِتٌ لا يَزُولُ ، فَالْوَيْلُ الدَّائِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ ، و الْخَيْبَةُ الْخَاذِلَةُ لِمَنْ خَابَ مِنْكَ ، و الشَّقَاءُ الْأَشْقَى لِمَنِ اغْتَرَّ بِكَ . «20» ما أَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فِي عَذَابِكَ ، و ما أَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فِي عِقَابِكَ ، و ما أَبْعَدَ غَايَتَهُ من الْفَرَجِ ، و ما أَقْنَطَهُ من سُهُولَةِ الَْمخْرَجِ عَدْلًا من قَضَائِكَ لا تَجُورُ فِيهِ ، و إِنْصَافاً من حُكْمِكَ لا تَحِيفُ عَلَيْهِ . «21» فَقَدْ ظَاهَرْتَ الْحُجَجَ ، و أَبْلَيْتَ الْأَعْذَارَ ، و قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعِيدِ ، و تَلَطَّفْتَ فِي التَّرْغِيبِ ، و ضَرَبْتَ الْأَمْثَالَ ، و أَطَلْتَ الْإِمْهَالَ ، و أَخَّرْتَ و أَنْتَ مُسْتَطِيعٌ لِلمُعَاجَلَةِ ، و تَأَنَّيْتَ و أَنْتَ مَلِيءٌ بِالْمُبَادَرَةِ «22» لَمْ تَكُنْ أَنَاتُكَ عَجْزاً ، و لا إِمْهَالُكَ وَهْناً ، و لا إِمْسَاكُكَ غَفْلَةً ، و لا انْتِظَارُكَ مُدَارَاةً ، بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ أَبْلَغَ ، و كَرَمُكَ أَكْمَلَ ، و إِحْسَانُكَ أَوْفَى ، و نِعْمَتُكَ أَتَمَّ ، كُلُّ ذَلِكَ كَانَ و لَمْ تَزَلْ ، و هو كَائِنٌ و لا تَزَالُ . «23» حُجَّتُكَ أَجَلُّ من أَنْ تُوصَفَ بِكُلِّهَا ، و مَجْدُكَ أَرْفَعُ من أَنْ يُحَدَّ بِكُنْهِهِ ، و نِعْمَتُكَ أَكْثَرُ من أَنْ تُحْصَى بِأَسْرِهَا ، و إِحْسَانُكَ أَكْثَرُ من أَنْ تُشْكَرَ عَلَى أَقَلِّهِ «24» و قَدْ قَصَّرَ بِيَ السُّكُوتُ عَنْ تَحْمِيدِكَ ، و فَهَّهَنِيَ الْإِمْسَاكُ عَنْ تَمْجِيدِكَ ، و قُصَارَايَ الْإِقْرَارُ بِالْحُسُورِ ، لا رَغْبَةً يا إِلَهِي بَلْ عَجْزاً . «25» فَهَا أَنَا ذَا أَؤُمُّکَ بِالْوِفَادَةِ ، و أَسْأَلُكَ حُسْنَ الرِّفَادَةِ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ و آلِهِ ، و اسْمَعْ نَجْوَايَ ، و اسْتَجِبْ دُعَائِي ، و لا تَخْتِمْ يَوْمِي بِخَيْبَتِي ، و لا تَجْبَهْنِي بِالرَّدِّ فِي مَسْأَلَتِي ، و أَكْرِمْ من عِنْدِكَ مُنْصَرَفِي ، و تُرِيدُ مُنْقَلَبِي ، إِنَّكَ غَيْرُ ضَائِقٍ بِمَا تُرِيدُ ، و لا عَاجِزٍ عَمَّا تُسْأَلُ ، و أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ ، و لا حَوْلَ و لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ
1. اى كسى كه رحمت مى آورد بر آن كه بندگان بر او بى مهرند.
2. و اى كسى كه پناه مى دهد آن را كه در شهرها آواره و سرگردان است.
3. و اى كسى كه نيازخواهان خويش را بى قدر و خوار نمى دارد.
4. و اى كسى كه اصرار ورزان نيازخواه را نوميد نمى سازد.
5. و اى كسى كه بر سينه ى گستاخان پرناز پر تمنا دست رد نمى زند.
6. و اى كسى كه پيشكش بى مقدار مى پذيرد، و كار ناچيز را شكر مى گزارد.
7. و اى كسى كه بر اندك، سپاس مى گويد و پاداش بزرگ مى دهد.
8. و اى كسى كه به آن كه بر او نزديكى جويد، نزديك مى شود.
9. و اى كسى كه به سوى خود مى خواند هر كه را كه از او روى گرداند.
10. و اى كسى كه نعمت خود را دگرگون نمى سازد، و در عذاب شتاب نمى ورزد.
11. و اى كسى كه نيكى را بارور مى سازد تا آن را ببالد، و از كار زشت مى گذرد، تا آن جا كه آن را ناپديد مى سازد.
12. (اى خدا!) آرزوها پيش از رسيدن به نهايت كرم تو برآورده مى شوند. جام هاى خواهش ها از ريزش سخاى تو سرشار مى گردند، و وصف ها در توصيف و ثناى تو درمانده اند. پس تو راست برترى كه برتر از هر برترى، و (تو راست) جلال و احتشام، كه بالاتر از هر جلال و احتشامى.
13. و تويى كه هر بزرگى در پيشگاه تو خرد، و هر شريفى، در جوار شرف تو بى مقدار است. آنان كه جز بر تو وارد شدند، نوميد گشتند؛ و آنان كه جز تو را خواستند، خود را باختند؛ و آنان كه جز بر تو فرود آمدند، تباه شدند؛ و آنان كه جز از فضل تو طلب كردند، بى چيز شدند.
14. درگاه رحمت تو به روى مشتاقان باز، و سخاى تو بر درخواست كنندگان رواست، و دادخواهى تو بر دادخواهان نزديك است.
15. آرزومندان، از تو بى نصيب نگردند، و بخشش خواهان، از تو نوميد نشوند، و آمرزش طلبان از عذاب تو شوربخت و تيره روز نگردند.
16. بساط رزق تو بر گناهكاران، گسترده، و بردبارى ات بر دشمنان، آماده است. نيكى به بدكاران، آيين تو، و شفقت و مهلت بر درازدستان و گستاخان، راه و رسم توست، تا آن جا كه تأخير و درنگ تو، آنان را فريفته و از خوددارى از گناه واداشته، و مهلت ورزى و شفقت تو، آنان را از دل كندن از گناه، بازداشته است.
17. حال آن كه مداراى تو تنها براى آن است كه به فرمان تو بازآيند، و شفقت و مهلت تو، از اين روست كه پادشاهى ات با دوام و همواره است. براى همين، آن كه از سعادتمندان بود، سرانجام كاميابش كردى، و آن كه درخور شوربختى، در نهايت تيره بخت و خوار گرديد.
18. همه ناگزير به فرمان تو بازمى گردند، و كارشان به تو پايان مى گيرد. دراز زيستنشان نيروى تو را سست، و درنگ تو در عذاب ايشان، برهان تو را باطل نمى سازد.
19. چرا كه برهان تو پابرجا و باطل ناشدنى، و نيروى تو پايدار و بى زوال است. پس عذاب هميشگى، براى كسى است كه از تو برگشته، و ناكامى خواركننده، كسى راست كه از تو نوميد است. بدترين تيره روزى، از آن كسى است كه به تو مغرور گشته است.
20. چه بسيار در عذاب تو مى ماند! و چه طولانى در كيفر تو سرگشته خواهد بود! و چه دور است پايان اندوهش! و چه نوميد است از گشايش و رهايى! (همه ى اين گرفتارى ها) ريشه در فرمان عادلانه ى تو دارد كه در آن، ستم نمى ورزى، و از داورى منصفانه ى تو مايه مى گيرد كه از آن، دور نمى افتى.
21. به راستى كه برهان ها را از پى هم آشكار كردى، و زبان بهانه جويى را بستى و بر تهديد، پيشى گرفتى، و مهرورزانه، تشويق كردى، و مثل ها را آورده، مهلت را به درازا بردى و به تأخير افكندى، حال آن كه بر شتاب ورزى توانايى، و درنگ كردى، در حالى كه بر سبقت گرفتن نيرومندى.
22. نه درنگ و تأخيرت از ناتوانى است، و نه مهلت ورزى ات از سستى، و نه خوددارى ات از غفلت، و نه انتظارت سازش و نرمى است؛ بلكه اين همه، از آن روست كه برهان تو روشن تر و رساتر، و بزرگوارى و عطابخشى ات كامل تر، و احسان و نيكى ات انبوه تر و بسنده تر، و نعمتت تمام تر است.
23. همه اينها بود و هميشه تو چنينى و چنين نيز خواهى بود.
24. برهان تو برتر از آن است كه به وصف درآيد؛ و عظمت و شكوهت بالاتر از آن است كه نهايت ژرفاى آن، توصيف گردد؛ و نعمت تو بيشتر از آن است كه به شماره آيد؛ و نيكى ات انبوه تر از آن كه اندكش را شكر بگزارند.
25. اكنون خاموشى، مرا از ستايش تو به عجز آورده، و خوددارى از ثناى تو مرا درمانده كرده است، و نهايت كوشش من اقرار به درماندگى است، نه از دلزدگى- اى خداى من-، كه از سر عجز و ناتوانى است.
26. اكنون كه چنين است، اين منم كه آهنگ درگاه تو دارم و استقبال نيكوى تو را مى طلبم. پس بر محمد و دودمانش درود فرست، و راز دلم را بشنو، و خواندم را پاسخ ده، و روز مرا به ناكامى پايان مده، و در خواهشم دست رد بر سينه ام مزن، و رفتنم را از درگاه تو و بازآمدنم را به سوى تو، گرامى دار؛ زيرا كه در آنچه اراده كنى، دچار تنگنا نمى شوى، و از برآوردن خواهش ها درنمى مانى، و تو بر هر چيز توانايى؛ و هيچ جنبش و نيرويى نيست، جز به خداوند والاى بزرگ.
...........................
