اخلاق و كردار ناپسند
بخشی از دعای ششم صحیفه سجادیه :
پناه ببرید به خداوند بزرگ از
در مجموعه ى اين فراز ، امام عليه السلام مشكلات و موانع رشد و تعالى انسان را به صورت جالب و دقيق شمرده شده است كه برخى از اين مشكلات و موانع خارجى اند و بعضى باطنى و روحى .
موانع خارجى عبارت از حوادثى است كه زندگى را احاطه كرده و وقت فراغتى براى آدمى باقى نمى گذارد و واضح است كه تمام همت چنين فردى متوجه غيرخدا مى شود . از اين رو ، امام عليه السلام از خداوند متعال فراغت خاطر را درخواست نموده است ، زيرا فراغت از شواغل غيرمعقول دنيايى مهم ترين شرط موفقيت انسان است . مؤلف خاطره اى از حضرت علامه طباطبايى رحمه الله به ياد دارد : در مجلسى شاگردان از ايشان تقاضا كردند كه سيگار را ترك كنند – البته ايشان در شبانه روز تعداد اندكى ، شايد سه يا چهار نخ سيگار مى كشيدند و هر بار هم نخ سيگار را سه قسمت مى كردند – ايشان در جواب فرمودند : مى ترسم چند روزى ذهنم را ترك سيگار مشغول كند و حيف است كه ذهن خود را در اين موضوع صرف كنم !
آرى ، ذهن انسان به هر چيز اشتغال داشته باشد ، قيمت حقيقى شخصيت او را همان تعيين مى كند . به ديگر سخن هر كس به همان ارزد كه خاطره و فكر او را فرا گرفته است .
گر در طلب گوهر كانى ، كانى
ور در طلب جستن جانى ، جانى
من فاش كنم حقيقت مطلوب را
هر چيز كه در جستن آنى ، آنى
بر اين مبنا ، امام عليه السلام از خداوند سبحان درخواست مى كند كه : توفيق ده وقتم را در آن چه مرا براى آن آفريده اى ، بگذرانم .
بخش ديگر از موانع ، داخلى است ؛ هم چون چشم داشت و طمع به داشته هاى ديگران كه امام عليه السلام از خداوند متعال درخواست مى كند كه با روزى فراخ و اشباع نظام اقتصادى زندگى ، اين طمع خام را كه مانع بزرگى براى توكل و زيان بار به روح يكتاپرستى است ، از دايره ى وجود آدمى بيرون برد .
فقر همواره يكى از علت هاى چشم داشت به ديگران بوده است و علاج اين بيمارى ، بى نيازى از ديگران است . البته راه حل پيش گفته ، تنها در مورد ملت اسلامى كارساز و مشكل گشا است ، زيرا كسانى كه از تربيت اسلامى به دوراند ، هر چه پول دارتر شوند ، محتاج تر مى نمايند و اصولا غنا و بى نيازى به معناى تمول و برخوردارى نيست، بلكه غناى حقيقى فقط در سايه ى تربيت الهى دست يافتنى است.
.................................
