تنبيه: اين چهار فقره سه فقره او حرمتشان از مستقلات است عضد خود ظالم است و قبح ظلم واضح خلاق عالم از هر حقى مى گذرد مگر ظلم و در قرآن مجيد در مواضع عديده و عيد بر آن كند، اما خذلان ملهوف كفايت كند، در مذمت او كه خذلان كننده مسلمان نيست چنانچه در بعضى از روايات وارد است، اما گفتن در مسائل علم از روى ندانستن از او تعبير به فاسق و كافر و ظالم شده است و در بعضى از روايات وارد است كه او از اهل جهنم است و اما قصد به باطل دليل بر حرمت آن نداريم اگر چه مرحوم ملاصالح مازندرانى در باب واجب موسع نسبت به مشهور مى دهد حرمت را و از سيد داماد (ره) نقل اجماع شد بلى اگر قصد معصيت نمايد و مشغول به مقدمات شود دور نيست كه حرام باشد، دور نيست در مقام نروم به معنى نطلب باشد نه به معنى نقصد.
شرح: پناه مى بريم ما به سوى تو از اينكه پنهان نمائيم ما بر خيانت كسى و اينكه خودپسندى نمائيم در عملهاى ما و بكشيم ما در آرزوهاى خود و اين صفات سه گانه از مهلكات است و اما عجب در اعمال موجب تباهى و فساد عملست چنانچه در دعاى مكارم عرض نموده و لا تفسد عبادتى بالعجب لكن اين عجب دو نحو است يا قبل از عمل يا بعد از عمل اما قبل از عمل ظاهرا مثل رياء است و مفسد عمل اما بعد از عمل ظاهر و اقوى آن است كه مفسد عمل نشود اگر چه به واسطه ى اين صفت رذيله ثواب عمل يا محو شود يا ناقص.
و اما در قلب گذراندن خيانت مسلم دليل بر حرمت آن نيست و آنچه ادله مساعدت نمايد ذات خيانت يعنى فعل نه قصد فعل، و اما طول آرزو شبهه ى نيست كه حرام نيست اگر چه انحطاط رتبه را موجب مى شود، و شعبه ى است از حب دنيا.
.............................
