• بخشی از دعای 49
خداوند شما را هدایت كرد، اما راه صلاح را نرفتید و در پی خواهش
اين دعا كه درباره ى همسايگان و دوستان از لسان امام سجاد عليه السلام صادر شده بخش مهمى از حقوق همسايگان و دوستان را برشمرده است.
― در نخستين فراز عرضه مى دارد: بار خداوندا بر محمد و آلش درود فرست و مرا به بهترين وجه در رعايت حقوق همسايگان و دوستانم- كه به حق ما عارف و با دشمنان ما مخالفند- اعانت فرما) (اللهم صل على محمد و آله و تولنى فى جيرانى و موالى العارفين بحقنا، و المنابذين لاعدائنا بافضل ولايتك).
― آنگاه اضافه مى كند: (آنان را در اقامه ى سنتت موفق دار) (و وفقهم لاقامه سنتك).
― همچنين (در اخذ و فراگيرى آداب پسنديده ات توفيق عنايت فرما) (و الاخذ بمحاسن ادبك).
― و به دنبال اين جمله موارد آداب پسنديده ى نزد پروردگار را چنين برمى شمارد: (در ارفاق به ضعيفشان، و جبران و از بين بردن فقر و نداريشان) (فى ارفاق ضعيفهم، و سد خلتهم).
― همچنين: (عيادت بيمارانشان راهنمائى كسانى كه خواهان هدايتند، نصيحت و خيرخواهى به كسانى كه مشورت مى كنند) (و عياده مريضهم، و هدايه مسترشدهم، و مناصحه مستشيرهم).
― و نيز (ديدار مسافرانشان و كتمان اسرار و پوشانيدن عيوب آنها) (و تعهد قادمهم، و كتمان اسرارهم، و ستر عوراتهم).
― و از محاسن آداب و حقوق همسايگان دوستان اين است (يارى مظلومشان و حسن مواسات با آنان در مايحتاج و ضروريات زندگى) (و نصره مظلومهم، و حسن مواساتهم بالماعون).
― (و رساندن سود و منافع از طريق عطاء و بخشش، همچنين اعطاء آنچه كه مورد نياز شديد آنها است پيش از درخواست و سوال) (و العود عليهم بالجده و الافضال، و اعطاء ما يجب لهم قبل السوال).
― در دومين فراز از خداوند تقاضا مى كند كه توفيق اداء وظائف نسبت به همسايگان و دوستان را پيدا كند، مى گويد: (بار خداوندا مرا آن چنان قرار ده كه بد كردارشان را به نيكى و احسان پاداش دهم) (و اجعلنى اللهم اجزى بالاحسان مسيئهم).
― (از ستمكارانشان به عفو و اغماض درگذرم) (و اعرض بالتجاوز عن ظالمهم).
― (اصل حسن ظن را درباره ى همه ى آنها به كار بندم) (و استعمل حسن الظن فى كافتهم).
― (تمام آنان را به خوبى و نيكى سرپرستى نمايم) (و اتولى بالبر عامتهم).
― (چشم خويشتن را به آئين عفت (از ناموسشان) فروپوشم) (و اغض بصرى عنهم عفه).
― (از سر تواضع و فروتنى با آنان به نرمش رفتار كنم) (و الين جانبى لهم تواضعا).
― (بر مبتلايانشان از سر مهر و رحمت رفتار و دلسوزى به خرج دهم) (و ارق على اهل البلاء منهم رحمه).
― (مودت و دوستى خود را در غيابشان آشكار سازم) (و اسر لهم بالغيب موده).
― (از سر اخلاص و خيرخواهى بقاء نعمتشان را دوست داشته باشم) (و احب بقاء النعمه عندهم نصحا).
― (هر چه را براى بستگان و خويشان خود لازم مى دانم براى آنان نيز لازم شمرم) (و اوجب لهم ما اوجب لحامتى).
― (و آنچه را كه براى خواص و افراد ويژه ى خود منظور مى دارم نسبت به آنان نيز منظور دارم) (و ارعى لهم ما ارعى لخاصتى).
― و بالاخره پس از درود بر محمد و آل خواسته هاى خويش را بدين صورت مطرح مى كند كه: (بار خداوندا بر محمد و آلش درود فرست) (اللهم صل على محمد و آله).
― و مى افزايد: (رفتارى از همين گونه كه من خواستم از ناحيه ى آنان نيز نسبت به من روزى فرما) (و ارزقنى مثل ذلك منهم).
― (براى من كاملترين بهره از آنچه نزد آنها است قرار ده) (و اجعل لى اوفى الحظوظ فيما عندهم).
― (و بصيرت آنان را در حق من و معرفتشان را نسبت به فضل و برترى من بيفزا) (وزدهم بصيره فى حقى، و معرفه بفضلى).
― در پايان دليل اين خواسته را چنين بيان مى كند: (تا آنان به وسيله ى من سعادت يابند و من به وسيله ى آنان سعادتمند شوم) (حتى يسعدوا بى و اسعد بهم آمين رب العالمين).
..........................
