header


آخرین به روزرسانی
عجايب عظمت حق‌ - سه شنبه, 08 مرداد 1404 14:01
سفرهای استانی آقای بازترابی
معارفه دبیر بنیاد صحیفه سجادیه شهرستان جم
شرح صحیفه سجادیه در مساجد

مطالب برگزیده

  • تــازه ها
  • متن دعا
  • فراز صحیفه

آمار بازدید

بازدید امروز
بازدید دیروز
کل بازدیدها
1908
7013
63639787
اوقات شرعی

خطا
  • JUser: :_بارگذاری :نمی توان کاربر را با این شناسه بارگذاری کرد: 1270

در ستايش خداوند، بخش هشتم

و الحمدلله على ‌ما‌ عرفنا ‌من‌ نفسه ‌و‌ ألهمنا ‌من‌ شكره ‌و‌ فتح لنا ‌من‌ ابواب العلم بربوبيته ‌و‌ دلنا عليه ‌من‌ الاخلاص له ‌فى‌ توحيده ‌و‌ جنبنا ‌من‌ الالحاد ‌و‌ الشك ‌فى‌ امره، حمدا نعمر ‌به‌ فيمن حمده ‌من‌ خلفه ‌و‌ نسبق ‌به‌ ‌من‌ سبق الى رضاه ‌و‌ عفوه. حمد خدايى ‌را‌ ‌كه‌ خود ‌را‌ ‌به‌ ‌ما‌ شناسانده ‌و‌ شكر نعم خود ‌را‌ ‌در‌ فطرت ‌ما‌ قرار داده ‌و‌ ‌از‌ ابواب آگاهى، نسبت ‌به‌ ربانيت خود درب هايى ‌را‌ ‌به‌ روى ‌ما‌ گشوده ‌و‌ ‌به‌ سوى اخلاص ‌در‌ توحيد خود، ‌ما‌ ‌را‌ دلالت فرموده است ‌و‌ ‌از‌ الحاد ‌در‌ اعتقاد، ‌و‌ ‌شك‌ ‌در‌ توحيد ذات ‌و‌ صفات ‌بر‌ حذر داشته است؛ ‌آن‌ چنان سپاسى ‌كه‌ ‌ما‌ ‌را‌ ‌در‌ زمره شاكران قرار دهد ‌و‌ ‌به‌ وسيله ‌آن‌ ‌از‌ كسانى ‌كه‌ سبقت ‌به‌ عفو ‌و‌ رضاى ‌حق‌ گرفته اند، پيشى بگيريم.  
 امام ‌در‌ ضمن فراز قبل فرمود: يكى ‌از‌ منت هاى خداى متعال ‌بر‌ بشر ‌آن‌ است ‌كه‌ ‌با‌ لطف خود معرفت شكر ‌را‌ ‌به‌ بندگان خود آموخت ‌تا‌ ‌از‌ مرز حيوان بودن خارج شوند.  
 ‌در‌ اين فراز نيز، حضرت حمد ‌را‌ ‌از‌ ‌آن‌ جهت لازم دانسته است ‌كه‌ خداى متعال، فطرت بندگان خود ‌را‌ ‌با‌ شناخت خود عجين ساخته است، ‌به‌ گونه ‌اى‌ ‌كه‌ ‌به‌ طور خودباور ‌با‌ حضرت ‌حق‌ مرتبط هستند ‌و‌ لذا هيچ ممكن نيست كسى خدا ‌را‌ باور نداشته باشد. اين خصيصه - ‌با‌ توجه ‌به‌ ‌آن‌ ‌كه‌ علت بدون معلول ‌و‌ معلول بدون علت قابل قبول نيست - نشان ‌از‌ همين فطرت خداباورى دارد؛ بدين معنى ‌كه‌ انسان هيچ پديده ‌اى‌ ‌را‌ بدون پديد آورنده باور ندارد ‌و‌ نمى تواند بپذيرد ‌كه‌ موجودى خود ‌به‌ خود تحقق يابد، بلكه هميشه ‌در‌ برخورد ‌با‌ ‌هر‌ شى ء ‌از‌ اشياء، ذهن ‌او‌ متوجه ‌به‌ سوى علت ‌آن‌ ‌مى‌ شود ‌و‌ ‌مى‌ داند ‌كه‌ ‌در‌ رتبه متقدم وجود او، علت ‌او‌ موجود بوده است. ‌پس‌ خداوند متعال ‌در‌ نظام فطرت انسان اين باب ‌را‌ گشوده ‌كه‌ هيچ پديده ‌اى‌ - ‌از‌ جمله خود انسان - ‌بى‌ مؤ ثر نيست.  
 اين فطرت، خود دليل آشكار ‌و‌ روشنى است ‌بر‌ انسان ‌كه‌ خداوند ‌او‌ ‌را‌ ‌با‌ همين فطرت ‌در‌ قيامت مؤ اخذه كرده ‌و‌ محاكمه ‌مى‌ نمايد.  
 ‌و‌ نيز ‌ما‌ ‌را‌ ‌به‌ اخلاص ‌در‌ توحيد هدايت فرمود. اين دلالت، گرچه ‌به‌ وسيله ‌ى‌ سفراى الهى ‌و‌ پيامبران عظيم الشأن ‌و‌ امامان معصوم عليهم السلام شكل گرفته، ولى ‌تا‌ وقتى ‌كه‌ زمينه فطرى براى هدايت آماده نباشد، هدايت انبيا ‌در‌ لوح قلب ‌و‌ صحيفه نفس انسان تأثيرى نخواهد گذاشت. ‌به‌ همين دليل است ‌كه‌ قرآن كريم پيامبر اكرم صلى الله عليه ‌و‌ آله ‌و‌ سلم ‌را‌ مذكر ناميده است، زيرا ‌او‌ انسان ‌را‌ ‌به‌ باطن خودش هدايت ‌مى‌ كند؛ گرچه باطن خود انسان نيز ‌از‌ بطون بسيارى پيوسته ‌و‌ ‌از‌ پيچيدگى خاصى برخوردار است ‌كه‌ كشف ‌هر‌ ‌يك‌ زمينه ساز دريافت بطن ديگرى خواهد بود.  
 ‌در‌ واقع ‌مى‌ توان گفت ‌كه‌ كشف باطن جهان ‌و‌ غيب عالم براى عارف، كشف مراتب باطن خود اوست ‌و‌ اين رشته خود دامنه بسيار مفصلى دارد. نيز بايد دانست ‌كه‌ حجاب ‌ها‌ ‌و‌ پرده هاى بسيارى ‌بر‌ حقيقت انسانى آويخته ‌كه‌ كنار زدن ‌آن‌ ‌ها‌ فتح الفتوح راهبرى ‌به‌ سوى معرفه النفس است ‌كه‌ ‌از‌ عميق ترين مسايل الهى ‌و‌ دقيق ترين ‌و‌ پيشرفته ترين مراتب علم النفس ‌مى‌ باشد. نكته دقيق ‌و‌ قابل توجه ‌در‌ اين ‌جا‌ اين است ‌كه‌ معرفت نفس ملازم ‌با‌ معرفت حضرت ‌حق‌ ‌مى‌ باشد ‌و‌ همين ملازمه، خود دليل ‌بر‌ مطلب عميقى است ‌كه‌ سابقا بيان ‌شد‌ ‌و‌ ‌آن‌ اين ‌كه‌ كشف باطن عالم، همان كشف باطن انسان است؛ ‌و‌ بيش ‌از‌ ‌ده‌ حديث ‌بر‌ اين مطلب دلالت دارد، ‌از‌ جمله پيامبر اكرم صلى الله عليه ‌و‌ آله ‌و‌ سلم فرمود: ‌من‌ عرف نفسه فقد عرف ربه.  
 
و الحمدلله على ‌ما‌ عرفنا ‌من‌ نفسه ‌و‌ ألهمنا ‌من‌ شكره ‌و‌ فتح لنا ‌من‌ ابواب العلم بربوبيته ‌و‌ دلنا عليه ‌من‌ الاخلاص له ‌فى‌ توحيده ‌و‌ جنبنا ‌من‌ الالحاد ‌و‌ الشك ‌فى‌ امره، حمدا نعمر ‌به‌ فيمن حمده ‌من‌ خلفه ‌و‌ نسبق ‌به‌ ‌من‌ سبق الى رضاه ‌و‌ عفوه. حمد خدايى ‌را‌ ‌كه‌ خود ‌را‌ ‌به‌ ‌ما‌ شناسانده ‌و‌ شكر نعم خود ‌را‌ ‌در‌ فطرت ‌ما‌ قرار داده ‌و‌ ‌از‌ ابواب آگاهى، نسبت ‌به‌ ربانيت خود درب هايى ‌را‌ ‌به‌ روى ‌ما‌ گشوده ‌و‌ ‌به‌ سوى اخلاص ‌در‌ توحيد خود، ‌ما‌ ‌را‌ دلالت فرموده است ‌و‌ ‌از‌ الحاد ‌در‌ اعتقاد، ‌و‌ ‌شك‌ ‌در‌ توحيد ذات ‌و‌ صفات ‌بر‌ حذر داشته است؛ ‌آن‌ چنان سپاسى ‌كه‌ ‌ما‌ ‌را‌ ‌در‌ زمره شاكران قرار دهد ‌و‌ ‌به‌ وسيله ‌آن‌ ‌از‌ كسانى ‌كه‌ سبقت ‌به‌ عفو ‌و‌ رضاى ‌حق‌ گرفته اند، پيشى بگيريم.  
 امام ‌در‌ ضمن فراز قبل فرمود: يكى ‌از‌ منت هاى خداى متعال ‌بر‌ بشر ‌آن‌ است ‌كه‌ ‌با‌ لطف خود معرفت شكر ‌را‌ ‌به‌ بندگان خود آموخت ‌تا‌ ‌از‌ مرز حيوان بودن خارج شوند.  
 ‌در‌ اين فراز نيز، حضرت حمد ‌را‌ ‌از‌ ‌آن‌ جهت لازم دانسته است ‌كه‌ خداى متعال، فطرت بندگان خود ‌را‌ ‌با‌ شناخت خود عجين ساخته است، ‌به‌ گونه ‌اى‌ ‌كه‌ ‌به‌ طور خودباور ‌با‌ حضرت ‌حق‌ مرتبط هستند ‌و‌ لذا هيچ ممكن نيست كسى خدا ‌را‌ باور نداشته باشد. اين خصيصه - ‌با‌ توجه ‌به‌ ‌آن‌ ‌كه‌ علت بدون معلول ‌و‌ معلول بدون علت قابل قبول نيست - نشان ‌از‌ همين فطرت خداباورى دارد؛ بدين معنى ‌كه‌ انسان هيچ پديده ‌اى‌ ‌را‌ بدون پديد آورنده باور ندارد ‌و‌ نمى تواند بپذيرد ‌كه‌ موجودى خود ‌به‌ خود تحقق يابد، بلكه هميشه ‌در‌ برخورد ‌با‌ ‌هر‌ شى ء ‌از‌ اشياء، ذهن ‌او‌ متوجه ‌به‌ سوى علت ‌آن‌ ‌مى‌ شود ‌و‌ ‌مى‌ داند ‌كه‌ ‌در‌ رتبه متقدم وجود او، علت ‌او‌ موجود بوده است. ‌پس‌ خداوند متعال ‌در‌ نظام فطرت انسان اين باب ‌را‌ گشوده ‌كه‌ هيچ پديده ‌اى‌ - ‌از‌ جمله خود انسان - ‌بى‌ مؤ ثر نيست.  
 اين فطرت، خود دليل آشكار ‌و‌ روشنى است ‌بر‌ انسان ‌كه‌ خداوند ‌او‌ ‌را‌ ‌با‌ همين فطرت ‌در‌ قيامت مؤ اخذه كرده ‌و‌ محاكمه ‌مى‌ نمايد.  
 ‌و‌ نيز ‌ما‌ ‌را‌ ‌به‌ اخلاص ‌در‌ توحيد هدايت فرمود. اين دلالت، گرچه ‌به‌ وسيله ‌ى‌ سفراى الهى ‌و‌ پيامبران عظيم الشأن ‌و‌ امامان معصوم عليهم السلام شكل گرفته، ولى ‌تا‌ وقتى ‌كه‌ زمينه فطرى براى هدايت آماده نباشد، هدايت انبيا ‌در‌ لوح قلب ‌و‌ صحيفه نفس انسان تأثيرى نخواهد گذاشت. ‌به‌ همين دليل است ‌كه‌ قرآن كريم پيامبر اكرم صلى الله عليه ‌و‌ آله ‌و‌ سلم ‌را‌ مذكر ناميده است، زيرا ‌او‌ انسان ‌را‌ ‌به‌ باطن خودش هدايت ‌مى‌ كند؛ گرچه باطن خود انسان نيز ‌از‌ بطون بسيارى پيوسته ‌و‌ ‌از‌ پيچيدگى خاصى برخوردار است ‌كه‌ كشف ‌هر‌ ‌يك‌ زمينه ساز دريافت بطن ديگرى خواهد بود.  
 ‌در‌ واقع ‌مى‌ توان گفت ‌كه‌ كشف باطن جهان ‌و‌ غيب عالم براى عارف، كشف مراتب باطن خود اوست ‌و‌ اين رشته خود دامنه بسيار مفصلى دارد. نيز بايد دانست ‌كه‌ حجاب ‌ها‌ ‌و‌ پرده هاى بسيارى ‌بر‌ حقيقت انسانى آويخته ‌كه‌ كنار زدن ‌آن‌ ‌ها‌ فتح الفتوح راهبرى ‌به‌ سوى معرفه النفس است ‌كه‌ ‌از‌ عميق ترين مسايل الهى ‌و‌ دقيق ترين ‌و‌ پيشرفته ترين مراتب علم النفس ‌مى‌ باشد. نكته دقيق ‌و‌ قابل توجه ‌در‌ اين ‌جا‌ اين است ‌كه‌ معرفت نفس ملازم ‌با‌ معرفت حضرت ‌حق‌ ‌مى‌ باشد ‌و‌ همين ملازمه، خود دليل ‌بر‌ مطلب عميقى است ‌كه‌ سابقا بيان ‌شد‌ ‌و‌ ‌آن‌ اين ‌كه‌ كشف باطن عالم، همان كشف باطن انسان است؛ ‌و‌ بيش ‌از‌ ‌ده‌ حديث ‌بر‌ اين مطلب دلالت دارد، ‌از‌ جمله پيامبر اكرم صلى الله عليه ‌و‌ آله ‌و‌ سلم فرمود: ‌من‌ عرف نفسه فقد عرف ربه
.

...........................

منبع

درباره بنیاد صحیفه سجادیه

بنیاد صحیفه سجادیه در استان اصفهان در جهت توسعه فرهنگ قرآن و عترت براساس حدیث ثقلین در سال 1395 تاسیس گردید.

 امید است این کتاب ازرشمند صحیفه سجادیه که تنها کتابی است که از سوی اهل بیت (ع) به نگارش درآمده و به عنوان زبور آل محمد و خواهر قرآن معروف است، بعد از قرآن و نهج البلاغه به آن توجه ویژه شود و در جامعه اسلامیمان مورد توجه و بهر برداری قرار گیرد.

telegram aparat eitaa

logo