بخشی از دعای دوازدهم صحیفه سجادیه:
1- خداوند امور فاسد بندگانش را از راه توبه اصلاح
اللغه: حمله جمع مكسر حامل باربردار.
خطيب: فعيل به معنى فاعل يعنى مخاطب به كسر يا به فتح يعنى كسى كه خطاب به او باشد.
خزان: جمع خازن خزينه دار.
خلجان: خطور خيال در ذهن.
زيغ: ميل و انحراف.
قصد الطريق: وسطه.
يعنى: اى خداى من پس همچنانكه گردانيدى قلوب ما را از براى قرآن حمله و مركوبان، و شناسانيدى تو ما را به رحمت خود شرافت او را و فضل او را پس رحمت فرست بر محمد (ص) كه مخاطب به او است و بر آل او كه خزانه داران اويند و بگردان تو ما را از آنهائى كه بشناسند و اقرار كنند به اينكه قرآن از جانب تو است تا آنكه معارضه نكند ما را شك و ريب در تصديق او و خلجان نكند ما را انحراف از سلوك در راهش.
اللغه: اوى ياوى اى لجاء يلجاء.
حرز: حفظ نمودن.
معقل: مكان حفظ.
تبلج: درخشندگى و آشكارى.
اسفار و سفر: سفيدى و روشنائى.
مصباح: چراغ.
الاعراب: حرز معقل اضافه ى بيانيه است.
يعنى: اى خداى من رحمت فرست بر محمد و آل او و بگردان ما را از كسانى كه چنگ مى زنند به ريسمان او، و ملتجى نشود از متشابهات به سوى مكان محفوظ او، و ساكن شود در سايه ى بال او، و هدايت يابد به روشنى صبح او، و اقتدا نمايد به آشكارى دخول روشنائى، طلب ضياء نمايد به مصباح او، و طلب هدايت ننمايد از غير آن.
تذنيب: قوله و ياوى من المتشابهات دو احتمال دارد يكى آنكه قرآن را محكمات و متشابهات است و محكمات او ام الكتاب است يعنى غير محكم رجوع به آن شود مثل رجوع ولد بام خود، و ديگر مراد به متشابه جهالات و ظلمات و شبهات باشد نه متشابهات قرآن پس مراد به اين فقره آن است كه اگر امرى بر شما مشتبه شود مثل سياهى شب بر ما است كه رجوع به قرآن نمائيم.
خاتمه: سيد نعمه الله در شرح خود مى فرمايد: كه اين فقرات اشاره است به سوى آنچه روايت نمايد سعد خفاف از حضرت باقر (ع) كه فرمودند: يا سعد تعليم گيريد قرآن را به درستى كه قرآن مى آيد در روز قيامت به صورت خوش مردمان نظر كنند به سوى آن و آنها صد و بيست هزار صف هستند هشتاد هزار صف امت محمد (ص) و چهل هزار صف امم ساير انبياء پس مى آيد قرآن در صف
مسلمانان به صورت مردى و سلام بر آنها مى كند پس آنها نظر كنند به سوى او، و گويند: لا اله الا الله الحليم الكريم اين مرد از مسلمانان است مى شناسيم او را به صفت مگر آنكه اشد اجتهادا بوده از ما در قرآن پس براى اين اين مطلب داده شده است او را از بها و جمال و نور و بر ما داده نشده است، پس قرآن تجاوز كند و مى آيد تا مى رسد بر صف شهدا و آنها نظر به او كنند و گويند: لا اله الا الله الحليم الكريم اين مرد از شهداء است مى شناسيم او را به صفت و علامت مگر آنكه او از شهداى دريا است از اين جهت داده شد بر او آنچه بر ما داده نشده از جمال و نور و بها و فضل.
پس قرآن تجاوز كند و آيد به سمت شهداى دريا به صورت شهيدى از شهداء و آنها به سوى آن نظر كنند و تعجب ايشان زياد شود و گويند: اين از شهداى دريا است مى شناسيم او را به علامت و صفت مگر آنكه در جزيره ى غرق شده است كه اعظم بوده از آن جزيره كه ما در او واقع شديم پس از آنجاست كه داده شده بر او چيزى كه بر ما داده نشده.
پس قرآن تجاوز نمايد و آيد در ميان پيغمبران نظر نمايد به سوى او پيغمبران و مرسلين و تعجب آنها را زياد شود و گويند: لا اله الا الله الحليم الكريم اين مرد پيغمبر است مى شناسيم او را به صفت و علامت مگر اينكه بر او فضل كثيرى داده شده است پس انبياء جمع شوند و آيند خدمت رسول الله صلى الله عليه و آله و عرض كنند: يا محمد كيست اين؟ مى فرمايد بر آنها كه: آيا نمى شناسيد او را؟
عرض كنند: نمى شناسيم او را اين كيست كه خدا بر او غضب نكرده است پس رسول الله (ص) فرمايد: اين حجت خدا است بر خلق، پس قرآن سلام
بر آنها كند و تجاوز كند تا آيد بر صف ملائكه به صورت ملك مقرب پس ملائكه بر او نظر كنند تعجب آنها شديد گردد و بزرگ بر ايشان نمايد به واسطه ى آنكه مى بينند فضل او را و عرض كنند كه: بزرگ است خداى ما و منزه است اين مرد از ملائكه است مى شناسيم او را به علامت وصفت مگر اينكه او اقرب ملائكه است به خدا از حيث مقام از اين جهت كه پوشيده نور و جمالى را كه ما نپوشيده ايم تا اينكه از آنها تجاوز كند تا اينكه منتهى به خداى عزوجل شود نورى از تحت عرش ظاهر شود ندا كند قرآن را خداى عزوجل: اى حجت من در زمين و كلام صادق ناطق من بالا رو و ساكن شو سئوال كن عطاء خواهى شد شفاعت نما قبول شفاعت تو شود.
پس قرآن سر خود را بلند نمايد و مى فرمايد خداى عزوجل: چگونه ديدى بندگان مرا؟
عرض نمايد: اى خداى من بعضى از ايشان حفظ من نمودند، و ضايع ننمودند چيزى را، و بعضى از ايشان ضايع نمودند مرا و استخفاف نمودند به حق من و تكذيب نمودند مرا و حال آنكه من حجت تو بودم بر تمام خلق تو.
پس مى فرمايد خداى تبارك و تعالى: قسم به عزت و جلال من و بلندى رتبه ى من كه البته ثواب مى دهم من بر تو ثواب خوب البته عقاب مى نمايم به واسطه ى تو امروز عقاب اليم.
پس قرآن سر را بلند نمايد در صورت ديگر را وى گويد: عرض نمودم خدمت او: يا ابا جعفر در چه صورت خواهد رجوع نمود؟
فرمود: به صورت مرد جوان متغير مى بيند او را محشر پس خواهد آمد مردى از شيعه ى ما كه مى شناسد قرآن او را و مجادله مى نمود با اهل خلاف به واسطه ى قرآن.
پس ميان دو دست او مى ايستد و مى فرمايد: مى شناسى مرا؟ پس مرد
به او نظر كند و عرض كند: نمى شناسم تو را اى بنده ى خداى.
.....................
