• بخشی از دعای شانزدهم
1- خداوند هر كس را كه پس از توكل به او، درباره فقرش شكایت به
اللغه: كنف پناه.
تطول: منت گذاشتن و بخشيدن.
يعنى: اى خداى من به درستى كه من عذر مى خواهم به سوى تو از نادانى من و طلب بخشش مى نمايم بدى كارم را پس منضم نما مرا به سوى پناه رحمت تو از روى منت گذاشتن، بپوشان مرا به پوشانيدن عافيت خود از روى تفضل.
ايقاظ: امام عليه السلام تعبير نمود عاصى را به جاهل چنانچه خلاق عالم در كلام مجيد خود همين تعبير نمود كه فرمود: و الذين يعملون السوء بجهاله و اين تعبير دو احتمال دارد يكى از روى حقيقت چنانكه گفته شده است كه عاصى در حين عصيان مجنون است.
دوم- از روى مجاز چنانكه گوئيم شغل و فعل او مثل شغل و فعل جاهل است فتامل.
اللغه: حيال به معنى قبال و در مقام دور نيست كه به معنى مكان باشد
سطوه: قهر و غلبه.
اعتداء: از حد بيرون رفتن.
التركيب: من تبعات متعلق بسلم و من اليم بقوله تامن.
يعنى: اى خداى من به درستى كه من توبه مى نمايم به سوى تو از هر چيز كه مخالف خواستن تو شده يا اينكه زايل شده آن چيز از دوستى تو از خطورات دل من و حركات چشم من و سخنهاى زبان من توبه ى كه سالم نگهدارى به سبب آن توبه هر جارحه ى مرا در جاى خود از عقوبات خود و ايمن نما از آنچه مى ترسد از آن چيزها عصاه از عقوبت قهاريه ى تو.
تنبيه: معصيت عبارت است از افعال صادره از جوارح برخلاف رضاء خالق و اما خطرات قلبى را از معاصى دانستن به يكى از دو وجه است يا اينكه مى گوئيم: نيت معصيت است چنانكه مرحوم ملاصالح مازندرانى در مسئله ى عزم نسبت به مشهور مى دهد و سيد داماد به اجماع و از كلام شهيد ثانى در روضه در باب شهادات در اصرار بر صغيره معلوم شود.
دوم- اينكه اين از مختصات نبى و وصى است كه خيالات قلبى ايشان و توجه به غير حق معصيت است چنانكه حديث انى استغفر ربى فى كل يوم و ليله سبعين مره لاجل عين فى قلبى شاهد بر او است.
اللغه: وجيب آواز.
هيبت: ترسيدن.
فناء: فضاء خانه.
يعنى: اى خداى من پس رحم كن تو تنهائى مرا نزد تو، و صداى قلب مرا از خوف تو، و زلزله ى جوارح مرا از بزرگى و خوف تو، پس به تحقيق كه نگه
داشت مرا اى خداى من گناهان من مقام خوارى و ذلت در جانب خانه ى تو پس اگر ساكت بمانم و عذر نجويم تكلم نكند از جانب من احدى، و اگر معذرت بخواهم و شفاعت پس من نيستم از اهل شفاعت.
تذكره: اين فقرات را كسى نخواند مگر آنكه متصف به اين صفت باشد يا اينكه قصد مجاز كند.
...............................
