نیاز و نیازمند
• بخشی از دعای 12
ای حاجتمندان! بدانید كه برای حوائجتان جز در خانه
اللغه: حجب: منع و ستر.
اسراف: صرف مال خارج از اندازه.
ازدياد: زياده روى نمودن.
قوام: راست كردن منحرف.
بذل: بخشيدن.
اقتصاد: اعتدال.
تقدير: اندازه گرفتن.
قبض: گرفتن.
تبذير: صرف مال در غير مورد. فرق او با اسراف آن است كه اسراف
صرف مال است در محل خود با زياد مثل آنكه يك پول پنير كفايت او كند و او يك پول و نيم بگيرد.
تبذير: آن است كه مال خود را مثلا در لهو و لعب صرف كند.
اجراء: جارى نمودن.
زوى: دور شدن.
مخيله: مفعله به معنى تكبر و غرور ناشى از خيال.
طغيان: تجاوز از حد.
التركيب: ازدياد عطف تفسير سرف است.
او تاديا: عطف على قوله مخيله.
او ما اتعقب: عطف على قوله ما يحدث.
يعنى: اى خداى من رحمت فرست بر محمد و آل او و مانع شو تو مرا از اسراف و ازدياد، و راست نما تو مرا به بذل و ميانه روى و تعليم ده تو مرا به اينكه هر كار را به جاى خود نمايم، و نگهدار تو مرا به لطف و مهربانى خود از اينكه مال را در غير محل خود صرف نمايم، و جارى فرما تو از اسباب حلال روزى مرا و متوجه و منصرف ساز در راههاى خير نفقه دادن مرا، و دور نما تو از من از مآل آن چنان مالى كه احداث نمايد از براى من تكبر را يا اينكه بكشاند به سوى ظلم يا اينكه مالى كه عقب درآورم من از آن مال سركشى و طغيان را.
توضيح: انسان بيچاره امر او بين محذورين است از فقر و فقدان مفاسدى است كه بيم كفر در آن است و از داشتن هم كفر يا قريب كفر چنانكه صفت هر دو مشاهده شده.
ايقاظ: اگر هر يك از اين دو صفت در انسان به طريق محبوبيه پيدا شود
كدام يك احسن است؟ مى توان گفت: فقر چنانكه انبياء و اولياء اختيار نمودند و حظ دنيوى موجب انحطاط درجات بهشتى است،
و مى توان گفت: غنى زيرا كه بعد از اعانت خدا هزار فوائد بر آن مترتب است كه يكى از آنها در فقر نيست شاهد ائمه سئوال فقر هرگز نمى كردند، بلكه كاره بودند از اينكه كسى به آنها نسبت فقر دهد چنانكه بعضى روايات مرويه در وسائل دلالت بر آن دارد.
..........................
