• بخشی از دعای 20
- عدل گستر باشید.
- خشم خود را فرو خورید.
- فتنه‌ها و خصومت را خاموش
امام ساجدان و پيشواى عابدان عليه السلام در ادامه ، پاكيزه ترين روش و پسنديده ترين رفتار را از خداوند متعال طلب مى كند . درجات «برتر» و «برترين» با يكديگر فاصله ى بسيار دارند و در واقع ، آن چه با واژه ى برتر يا «بهتر» مطرح مى شود ، شامل طيفى است كه مرز معينى ندارد ، ولى فضاى درخواست امام عليه السلام يك درجه ى معين از كرامت و فضيلت است ، آن هم بالاترين درجه و در حد اعجاز .
اين درخواست قطعا به اجابت رسيده است ، زيرا عطاياى خداوند به حضرات معصومان عليهم السلام آن چنان چشم گير است كه حتى دشمنان را به اقرار روا داشته است و آثار به جاى مانده از آن حضرات به خوبى گواه بر اين اين است كه آنان در هر كمال و كرامتى سرآمد هستند ؛ نظير نهج البلاغه و صحيفه ى سجاديه و دعاى عرفه ى سيدالشهدا عليه السلام و زيارت جامعه ى كبيره ى امام هادى عليه السلام و بسيارى از خطبه هاى توحيدى اميرمؤمنان و حضرت امام رضا عليهماالسلام كه در فصاحت و بلاغت ، ممتاز و در دقت و صحت ، در عالى ترين مرتبه قرار دارند و پر محتواترين معانى را در كوتاه ترين جملات به امت ارزانى مى دارند .
اخلاص ، بهترين درجه ى عبوديت
در مقوله ى عبوديت ، درجه ى «بهترين» را بايد به اخلاص از هر شائبه كه نمونه ى آن در حالات مربيان معصوم به خوبى پيدا است ، تعريف كرد . تاريخ برترين مرتبه ى بندگى و عالى ترين مقام قابل وصول را در حيات اين بزرگواران بازشناخته و شاهد بوده است ؛ براى نمونه ، امام سجاد عليه السلام هيچ يك از كمالات خويش را از خود ندانست و فرمود :
و ما لى بعد أن حكمت على نفسى الا فضلك ؛
پس از آن كه تمام وجود را وارسى كردم ، جز فضل تو را نديدم .
در همين فراز نيز ، تقوا را به الهام و عنايت حضرت حق دانسته است و توفيق تقواپيشگان را ناشى از تفضل الهى مى داند .
ثمره ها و نتايج تقوا در آيات قرآن
مرحوم علامه «سيد على خان مدنى» در شرح بسيار شريف خود از بعضى از عارفان نقل فرموده كه نيكى هاى دنيا و آخرت در زير كلمه ى جامعه ى تقوا مندرج است و دوازده مورد را از قرآن كريم برمى شمرد كه بيانگر آثار دنيوى و اخروى متعلق به تقوا است :
1. مدح و ثناى خداى متعال : (و ان تصبروا و تتقوا فان ذلك من عزم الامور ؛ اگر صبر و تقوا ورزيد ، دليل بر نيرومندى اراده ى شما است.)
2. حفظ و حراست : (و ان تصبروا و تتقوا لا يضركم كيدهم شيئا ؛ اگر صبر و تقوا پيشه كنيد ، كيد آنان به شما زيان نمى رساند.)
3. تأييد و نصرت : (ان الله مع الذين اتقوا ؛ خدا با تقواپيشگان است .)
4. نجات از گرفتارى و وسعت روزى : (و من يتق الله يجعل له مخرجا و يرزقه من حيث لا يحتسب ؛ هر كس تقوا پيشه كند خدا براى او درى مى گشايد و روزى او را از آن جا كه گمان ندارد ، مى رساند .)
5. صلاح در عمل : (اتقوا الله و قولوا قولا سديدا يصلح لكم أعمالكم ؛ تقوا ورزيد و محكم سخن گوييد ، تا اعمال شما را اصلاح فرمايد.)
6. بخشيدن گناهان : (اتقوا الله ... يغفر لكم ؛ تقوا پيشه كنيد ... تا خدا گناهان شما را بيامرزد .)
7. محبت خدا : (ان الله يحب المتقين ؛ خدا متقين را دوست دارد.)
8. پذيرش اعمال : (انما يتقبل الله من المتقين ؛ خدا از تقواپيشگان قبول مى كند.)
9. بزرگداشت و تكريم : (ان أكرمكم عند الله أتقاكم ؛ آن كه متقى تر است نزد خدا گرامى تر است.)
10. بشارت در دنيا و آخرت : (الذين آمنوا و كانوا يتقون لهم البشرى فى الحياة الدنيا و فى الآخرة ؛ آنان كه ايمان آوردند و تقوا ورزيدند ، بشارت در دنيا
و آخرت نصيب آنان است.)
11. نجات از آتش : (ثم ننجى الذين اتقوا ؛ سپس پرهيزگاران را از آتش نجات مى دهيم .)
12. ورود به بهشت : (أعدت للمتقين ؛ بهشت براى تقواپيشگان آماده شده است.)
درخواست بهترين زندگى و بهترين مرگ
امام سجاد عليه السلام در آخرين قسمت از اين فراز از خداوند متعال زندگى و مردن بر ملت اسلام را درخواست مى كند و پر واضح است كه مردن ، آغاز زندگى حقيقى انسانى است و در آيات و ادعيه بر خوب مردن تأكيد شده است كه پيوسته بايد مورد توجه و عنايت ما نيز قرار گيرد.
اللهم صل على محمد و آله ، و متعنى بالاقتصاد ، و اجعلنى من أهل السداد ، و من أدلة الرشاد ، و من صالح العباد ، و ارزقنى فوز المعاد ، و سلامة المرصاد ، اللهم خذ لنفسك من نفسى ما يخلصها ، و أبق لنفسى من نفسى ما يصلحها ، فان نفسى هالكة أو تعصمها ؛
خدايا ! بر حضرت محمد و خاندان او درود فرست و مرا از ميانه روى بهره مند ساز و از بندگان شايسته و راهنمايان به سوى رشد و صالحان و رستگاران در قيامت قرار ده و از وارستگان از كمين گاه رستاخيز مقدر فرما . خدايا ! از خودت برايم بهره اى قرار ده كه مرا خالص سازد و از خودم براى نفسم واعظى مقرر
فرما كه آن را اصلاح كند . به درستى كه جان من در هلاكت است ، مگر آن كه تو نگاهش دارى.
.....................
