اخلاق و كردار ناپسند
بخشی از دعای ششم صحیفه سجادیه :
پناه ببرید به خداوند بزرگ از
تنبيه: بدانكه سعادت و شقاوت دو حالت متقابل در انسان هستند و براى آنها اثر و اسبابى است و اثر عبارت استحقاق ثواب و عقاب است و اما سبب، پس سبب نزديك آن است كه اعمال خير كه بهترين آنها ايمان باشد عمل نمودن و اعمال شر كه بدترين آنها كفر است انجام دادن و گاهى هم اطلاق سعادت و شقاوت بر همين سبب مى شود.
اما سبب بعيد آن است كه امام باقر (ع) در حديثى به آن اشاره نموده كه خداوند قبل از آنكه خلق را بيافريند امر فرمود كه: كن ماء عذبا يعنى باش آب شيرين تا از تو خلق كنم بهشت و اهل طاعتم را و باش آب شور تلخ تا خلق كنم از تو آتش و اهل معصيت را پس امر فرمود با هم ممزوج شدند از اين سبب است كه از مومن كافر و از كافر مومن متولد مى شود تا آخر.
پس اين دو آب سبب قدرت انسان مى شود بر اعمال خير و شر و سبب تكليف و امتحان انسان مى شود و مبداء قبول سعادت و شقاوت مى شود و سبب شود كه انسان به طرف آن دو مايل شود. و اين امر سبب جبر نمى شود چون جبر وقتى مى شود كه تنها از آب تلخ خلق مى شد چون موجب مى شد كه قدرت بر عمل خير نداشته باشد.
پس از اين معنى عبارت امام (ع) در دعا: " فمن كان من اهل السعاده ختمت له بهاء ظاهر مى شود كه هر كس از اهل سعادت باشد اگر چه عمل شرى هم كرده باشد به مقتضاى قوه اى كه او را به شر دعوت مى كند خداوند او را مخذول نخواهد نمود بلكه عمل او منتهى به عمل خير خواهد شد كه عاقبت امر او ختم به خير خواهد بود، و اگر كسى از اهل شقاوت باشد اگر چه
تنبيه: بدانكه سعادت و شقاوت دو حالت متقابل در انسان هستند و براى آنها اثر و اسبابى است و اثر عبارت استحقاق ثواب و عقاب است و اما سبب، پس سبب نزديك آن است كه اعمال خير كه بهترين آنها ايمان باشد عمل نمودن و اعمال شر كه بدترين آنها كفر است انجام دادن و گاهى هم اطلاق سعادت و شقاوت بر همين سبب مى شود.
اما سبب بعيد آن است كه امام باقر (ع) در حديثى به آن اشاره نموده كه خداوند قبل از آنكه خلق را بيافريند امر فرمود كه: كن ماء عذبا يعنى باش آب شيرين تا از تو خلق كنم بهشت و اهل طاعتم را و باش آب شور تلخ تا خلق كنم از تو آتش و اهل معصيت را پس امر فرمود با هم ممزوج شدند از اين سبب است كه از مومن كافر و از كافر مومن متولد مى شود تا آخر.
پس اين دو آب سبب قدرت انسان مى شود بر اعمال خير و شر و سبب تكليف و امتحان انسان مى شود و مبداء قبول سعادت و شقاوت مى شود و سبب شود كه انسان به طرف آن دو مايل شود. و اين امر سبب جبر نمى شود چون جبر وقتى مى شود كه تنها از آب تلخ خلق مى شد چون موجب مى شد كه قدرت بر عمل خير نداشته باشد.
پس از اين معنى عبارت امام (ع) در دعا: " فمن كان من اهل السعاده ختمت له بهاء ظاهر مى شود كه هر كس از اهل سعادت باشد اگر چه عمل شرى هم كرده باشد به مقتضاى قوه اى كه او را به شر دعوت مى كند خداوند او را مخذول نخواهد نمود بلكه عمل او منتهى به عمل خير خواهد شد كه عاقبت امر او ختم به خير خواهد بود، و اگر كسى از اهل شقاوت باشد اگر چه
به مقتضاى عوارضى عمل خير هم بكند عاقبت خباثت ذاتى او را به شر وادار نموده عاقبت امر او بشر منتهى خواهد شد.
به مقتضاى عوارضى عمل خير هم بكند عاقبت خباثت ذاتى او را به شر وادار نموده عاقبت امر او بشر منتهى خواهد شد.
اللغه: صائر: منتهى،
حكم: قضاوت.
امور: جمع امر و آن گفته مى شود بر اقوال و افعال.
آئل: رجوع كننده.
الى امرك: بر قضاوت تو يعنى هر كه از اهل سعادت و اهل شقاوت باشد منتهى شونده هستند به حكم تو و بازگردنده هست امور آنها به قضاوت تو حكم مى كنى بر آنان حكم فصل به چيزى كه صلاح ببينى از ثواب، و عقاب و عفو يا انتقام.
وهن: ضعف و سستى.
على: معنى مع يعنى مع طول مدتهم.
و مراد از طول مدت عبارت از طول عمر آنها است يا طول مدتى است كه در جزاء آنها عجله نشده است، يعنى طول مهلت دادن تو آنها را و اينكه در انتقام آنها مبادرت ننمودن اين موجب ضعف قدرت تو نيست در انتقام آنها كه از دست تو بيرون روند چنانكه در مخلوقين اين طور است كه اگر زود انتقام نگرفته باشند از قدرت آنها خارج مى شود.
دحض: بطلان:
برهان: دليل روشن، حجت: بينه و قصد اثبات حكم نمودن.
شرح: يعنى همه ى ايشان منتهى مى شوند به سوى حكم تو و كارهاى ايشان بازگردنده است به سوى امر تو، سست نمى شود بر طول مدت ايشان قدرت، و پادشاهى تو، و باطل نمى شود بر ترك شتاب در انتقام ايشان دليل روشن تو .
.........................
