• بخشی از دعای شانزدهم
1- خداوند هر كس را كه پس از توكل به او، درباره فقرش شكایت به
اين مراتب مترتب بر يكديگر و يكى پس از ديگرى است و در اثر ارتقاى انسان به اوج اين مراحل ، بدان جا مى رسد كه مى يابد وجود حضرت حق نسبت به دايره ى هستى ، بسان نقطه اى از پرگار است كه دايره را پى ريزى مى كند و قوام بخش دايره ى هستى است و بدون آن نقطه ، هستى بى معنا مى باشد و گردش سريع دورانى پرگار او را خيره نمى كند ، زيرا مى داند كه آن چه هست ، قايم به نقطه ى ثابت است ؛ بر عكس ، عده اى استقلال را در حركت پرگار و نقش دايره ديده و از نقطه غافل مانده اند . اينان جاهلانى هستند كه چشم ظاهرى آنان حجاب چشم قلب آنها گرديده است ، بر خلاف حقيقت بينان كه بازوى خلاقيت حق را در كل نظام به خوبى مى بينند و به اين مرحله رسيده اند كه بايد تمام توجه را به علةالعلل دايره ى وجود ، منعطف كرد . اين مرتبه ، همان انقطاع محض است كه حضرت فرمود حضرت سجاد عليه السلام در اين دعا از آن ياد كرده و مى فرمايد : «اللهم انى أخلصت بانقطاعى اليك ، و أقبلت بكلى عليك.»؛ يعنى با همه ى وجود و جميع قواى خود ، تو را مى خوانم ؛ چشم من جز تو را نمى بيند و گوشم جز نداى تو را نمى شنود و قلبم غير تو را به خاطر نمى آورد و عقلم غير برهان رب را نمى شناسد . از اين رو ، توجه به غير را توجه به عجز محض و فقر و خالص ديده و چنين نظرى را بى خردى و گمراهى برمى شمارد ، زيرا مبدأيت مطلق هستى را رها كردن و دست به سوى تهى از همه چيز دراز كردن ، كارى است كه حكايت از نادانى علمى و عقلى و كوتاهى شناخت و شعور است و لذا همت هر انسان مخلص و خالص ، چشم دل بر باب رحمت حضرت حق دوخته است . از اين رو ، اميرمؤمنان – سلام الله عليه – در مناجات شعبانيه به درگاه رب العزه عرضه مى دارد : خدايا ، بريدن و گسستن كامل و به تمام معنا از ماسوا و پيوستن به خود را به من ارزانى دار : «هب لى كمال الانقطاع اليك.»
در واقع ، اين دسته از بندگان مخلص به حبل المتين قابل اعتمادى دست زده اند و بر عكس ، بى خبران و غافلان به سست ترين وسيله تكيه زده اند ؛ چنان كه خداوند متعال مى فرمايد :
(الذين اتخذوا من دون الله أولياء كمثل العنكبوت اتخذت بيتا و ان أوهن البيوت لبيت العنكبوت)؛
كسانى كه غيرخدا را به دوستى و سرپرستى برگرفته اند ، خانه اى همانند عنكبوت برگزيده اند و روشن است كه سست ترين خانه ، خانه ى عنكبوت است .
اللهم انى أخلصت بانقطاعى اليك ، و أقبلت بكى عليك ، و صرفت وجهى عمن يحتاج الى رفدك ، و قلبت مسألتى عمن لم يستغن عن فضلك ، و رأيت أن طلب المحتاج الى المحتاج سفه من رأيه و ضلة من عقله ؛
خدايا ، من بدون هيچ پيرايه و خالى از هر گونه شائبه ، مخلصانه و با تمام وجودم به درگاه تو پيوسته ام و از هر كس به تو محتاج است روى گردانيده ام و درخواست خود را هرگز متوجه كسانى كه خود به احسان تو نياز دارند ، ننموده ام ؛ زيرا دانستم نياز را از نيازمندان خواستن ، سفاهت عقل و گمراهى خرد است.
........................
