• بخشی از دعای شانزدهم
1- خداوند هر كس را كه پس از توكل به او، درباره فقرش شكایت به
در بخش پايانى دعا ، بايد به وعده اى كه قبلا داده ايم ، وفا كنيم و آن ، تبيين سر تكرار صلوات بر محمد و آل محمد در جاى جاى صحيفه ى سجاديه و به ويژه دعاى شريف مكارم الاخلاق است .
حقيقت اين است كه امت اسلام هر بار كه سر به بارگاه قدوسى حضرت رب العالمين بردارد ، رهين منت و وامدار اهل بيت عصمت و طهارت است . اگر نبود رنج ها و زحمات طاقت فرساى رسول اكرم صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام ، عالم ناسوت هرگز به عالم لاهوت پيوند نمى خورد و آدمى هرگز توانايى برخاستن از خاكدان دنيا را نمى يافت و نردبانى براى عروج به بام هستى فرا روى خود نمى ديد .
بر اين اساس ، لازم است درود و ثنا بر آن بزرگواران براى قدردانى از مقام رسالت و امامت ، ورد پيوسته و ذكر مدام امت باشد كه اين وفادارى امت ، رحمت و بركات فراوانى را براى امت اسلامى در پى دارد كه يكى از آنها افزايش محبت و يادآورى فضايل پيشوايان دين و فراموش نكردن اطاعت ازآن بزرگواران است.
انسان وقتى معصوم را به عنوان رهبر انتخاب كرد و پيوسته به ياد او بود و محبت به او را با وجود خود درآميخت ، آن محبت در مقام عمل ، اثر خود را بر جاى مى گذارد و آدمى را به سوى محبوب خود هدايت مى كند ، بلكه به آن سمت مى كشاند . بنابراين ، اگر انسان ها با تمام وجود در پى معصومان عليهم السلام حركت كنند ، در عمل معصومانه مشى خواهند نمود ؛ همانند نابينايى كه دست در دست بينايى گذارد و حركت كند . او اگر چه در واقع نابينا است ، اما راه سپردن وى روشن بينانه خواهد بود .
بر اين پايه ، ذكر درود از ناحيه ى حضرت سجاد بر حضرات چهارده معصوم ، يك روى كرد عاطفى معمولى و متعارف نيست ، بلكه محور هدايت از نظر او همين بزرگواران اند كه يادكرد آنان ، زير ساخت هاى معنوى و پايه هاى ايمانى ملت اسلام را نهادينه مى سازد و گذشته از قدرشناسى و بزرگداشت مقامات آن بزرگواران ، خود عبادتى راه گشا است كه اثر آن جلب محبت معصومان عليهم السلام و ازدياد محبت ما به آن بزرگان بشريت خواهد بود .
درخواست آسان ترين راه به سوى محبت خداوند
سپس امام عليه السلام در صدد ارايه ى راه آسان به سوى محبت حضرت حق برآمده و به تبيين ضمنى اين نكته پرداخته است كه مسير هدايت بايد از سوى خود خداوند سبحان فرا روى آدمى گشوده شود ، زيرا گاه و بلكه در بسيارى از مواقع براى ما رسيدن به بسيارى از حقايق با توجه به طبيعت محدود بشرى ، در شرايط عادى ، ممكن نيست و برخاستنن از نظام طبيعى و رفتن به سوى وراى عالم ملك ميسور نمى گردد ، ولى خداوند متعال – جلت قدرته – به آسان ترين وجه ، مسير را آماده و معين مى سازد و طى آن را ميسور مى سازد و ما را به حركت در آن فرا مى خواند .از اين رو ، امام معصوم عليه السلام آسان ترين راه به سوى محبت حضرت رب العزه را درخواست فرموده است ، زيرا اگر اين دعا در مورد بنده اى پذيرفته شود ، مسيرى را كه قافله ى بشرى در طى هزاران سال با حالت افتان و خيزان در حال پيمودنش مى باشد و جز تعداد بسيار نادر ، به پشت سر نهادن آن توفيق نيافته است ، به راحتى خواهد پيمود .
آرى ، تا انسان شرح حال سالكان الى الله را نداند و از مسير پر خطر جان فرساى سلوك خبر نداشته باشد ، نمى تواند بفهمد نعمت عظيمى را كه امام معصوم عليه السلام از خداوند متعال درخواست نموده است بفهمد و به راستى كه اين موهبت با هيچ نعمت ديگرى قابل مقايسه نيست و آن گاه است كه انسان لذت حقيقى را مى چشد و از حسنه ى حقيقى برخوردار مى گردد .
اگر به هر دو جهان يك نفس زنم با دو دست
مرا ز هر دو جهان ، حاصل آن نفس باشد
و اين همان حيات طيبه است كه امام سجاد – سلام الله عليه – در دعاى ابوحمزه درخواست فرموده است ؛ تعبير دعاى ابوحمزه چنين است :
أحييته حياة طيبة فى أدوم السرور و أسبغ الكرامة و أتم العيش ؛
خدايا ! مرا در حياتى پاك با پايدارترين خوشحالى ها و عالى ترين كرامت ها و كامل ترين مراتب تنعم ها ، زنده بدار .
اميد آن كه خداوند رئوف و رحيم ، اين سعادت را به ما واماندگان از رشد و عقب افتاده از كاروان معرفت ارزانى داشته و از آن بهره مند گرداند . آمين يا رب العالمين بحق محمد و آله الطاهرين.
..............................
