• بخشی از دعای 20
- عدل گستر باشید.
- خشم خود را فرو خورید.
- فتنهها و خصومت را خاموش
از نگاه امام سجاد عليه السلام - كه از علم خطاناپذير و بى كران مقام عصمت برخوردار است - تمامى حوادث جهان ، اعم از عافيت يا رنج ، بر اساس نظمى حكمت آميز و شگرفت - - همانند چينش مراتب عدد - استوار است كه از مبدئى آگاه و محيط و قادر سرچشمه گرفته است . امام عليه السلام نيك مى داند كه در گستره ى هستى هيچ چيز بى نظم و گزاف نيست و همه ى رخدادها در منظومه اى بسيار دقيق محاسبه شده است . پيكره ى جهان در چشم انداز على بن الحسين عليهماالسلام چنان منضبط است كه در روز حساب هيچ گونه صغير و كبيرى فراموش نمى شود و همگى تحت حسابرسى واقع خواهد شد .
جهان بينى امام معصوم با نگرش عموم مردم يك تفاوت بنيادين دارد ، زيرا آن چه همه يا بيشتر مردم با جزع و فزع از آن گريزان اند ، حضرت زين العابدين عليه السلام با آرامش تمام و كمال آگاهى از آن استقبال مى كند و با اطمينان كامل آن را تحفه اى از جانب پروردگار و موجب رشد و تكامل تلقى مى فرمايد كه سبب تخفيف گناه و تطهير روح و جان و مانع پيدايش غفلت مى گردد .
بدين ترتيب ، در نگرش ناب توحيدى هر حادثه كه از ناحيه حضرت دوست - عز اسمه - پيش مى آيد ، جميل و نيكو و مشتمل بر مصالح و حكمت هاى بسيار است كه بر حسب نظم و نظام كلى هستى قابل محاسبه مى باشد و طبعا در اين نظام متقن ، صلاح فساد هيچ چيز را نبايد بر اساس تأثيرهاى متقابل جزئى حوادث نسبت به هم سنجيد و اين نگرش ژرف و معرفت ناب در مورد امام چهارم آن چنان در اوج كمال و تمام عيار است كه حضرتش رنج را از ناحيه ى محبوب ، عين لذت مى داند . از اين رو ، نه تنها شكايتى ندارد ، بلكه آن را دليل الطاف ويژه ى حضرت ربوبى مى داند . به همين دليل ، زبانى بسيارى از اولياى دين به اين ترانه ى روح افزا مترنم است كه :
ناخوش تو خوش بود بر جان من
جان فداى يار دل رنجان من !
و اوليا و واصلان و انسان هاى كامل اين گونه معارف را - چون نمى كه از اقيانوسى غيرمتناهى مترشح گردد - از ذوات مقدس خاندان عصمت و طهارت عليهم السلام فراگرفته اند .
جهت هشدار دهندگى حوادث ناگوار
نكته ى جالب ديگر - كه خود محتاج به بحث مستقل و مبسوطى است - آن است كه حضرت سجاد عليه السلام حوادث ناگوار را هشدارى به فرد غفلت زده و رفاه طلب مى داند كه در نعمت هاى متنوع و فراوان مستغرق است و با تمام وجود و بدون توجه به جريان هاى مختلف كه در اطراف زندگى آنان مى گذرد ، عمرى را به بوالهوسى مى گذراند و نه از تباهى زندگى گرفتاران خبرى دارند و نه از تهى دستى تهى دستان.
ديدگاه معقول درباره ى فقر و ثروت
اساسا فقر در جامعه فسادآور است - خواه باور كنيم يا باور نكنيم - و براى ريشه كن كردن آن همه بايد با هم هم صدا و هم گام شوند . از سوى ديگر ، رفاه و توسعه ى غيرمعقول و هدايت نشده ى امور مادى نيز در نشر فساد سهم مؤثرى دارد و در كنار منفعت جويى و كام روايى هاى ناشى از توسعه ، بزه هاى فردى و ناامنى هاى اجتماعى با رشد تصاعدى رو به رو مى شود و پيامدهاى منفى اجتماعى - فرهنگى آن با فساد ناشى از تهى دستى قابل مقايسه نيست .
بنابراين ، اگر جامعه اى تحت تربيت الهى قرار گيرد ، از ثروت ، استفاده ى معقول مى كند و آسايش و آرامش همه ى افراد جامعه را فرامى گيرد و همگان در سايه ى زندگى عادلانه زندگى مى كنند و اگر گاهى فقر و كاهشى بروز كند ، بينش الهى آن را از مصاديق مصلحت جامعه و الطاف خفيه ى الهى مى شمارد ؛ چنان كه امام سجاد عليه السلام در همين فراز بدان اشاره فرموده است .
و فى خلال ذلك ما كتب لى الكاتبان من زكى الأعمال ، ما لا قلب فكر فيه ، و لا لسان نطق به، و لا جارحة تكلفته ، بل افضالا منك على ، و احسانا من صنيعك الى؛و در اين ميان ، آن دو فرشته ى كاتب ، براى من چندان عمل صالح نوشتند ، كه نه جان در انديشه ى آن بود و نه زبان بدان مترنم گشت و نه هيچ كدام از اندام هاى من ، رنجى براى آن عمل متحمل شدند ، بلكه صرف تفضل حضرتت و محض احسان جانب تو به من بود .
فرشتگان مراقب انسان از ديدگاه قرآن
در مكتب مقدس و آسمانى اسلام بر فرشتگانى كه مراقب انسان هستند ، تأكيد بسيار شده و در قرآن كريم مأموريت آنان بسيار فراگير معرفى شده است . از جمله مى فرمايد :
(ما يلفظ من قول الا لديه رقيب عتيد)؛
هيچ كلامى بر لب جارى نمى سازد، مگر آن كه مراقبى تيزبين كنار وى قرار دارد.
(قل الله أسرع مكرا ان رسلنا يكتبون ما تمكرون)؛
بگو خداوند سريع تدبير مى كند ، به درستى كه فرستادگان ما آن چه را كه نيرنگ مى كنيد ، ثبت مى كنند .
اين فرشتگان آن چنان در ضبط و حفظ پرونده ى عمر انسان با دقت عمل مى كنند كه بنابر گزارش قرآن كريم ، انسان در قيامت با ديدن نامه ى عمل خود شگفت زده شده و با كمال تعجب مى گويد :
(ويلتنا مال هذا الكتاب لا يغادر صغيرة و لا كبيرة الا أحصاها)؛
اى واى ! اين چه كتابى است كه هيچ خرد و كلانى را فرو گذار نكرده و همه را شماره و ثبت كرده است .
يكى از مسائلى كه فرشتگان مأمور ثبت اعمال ، در ضبط آن كوشا هستند ، حالت هاى روحى از جمله ناخشنودى ، رضا ، شك ، تسليم ، كينه ، محبت ، و نظير اينها است و يكى از آنها هم ، مرض و كسالت و ناگوارى هاى زندگى است كه در خودسازى نقش مؤثرى دارند.
..........................
دعاى آن حضرت عليه السلام است در مقام رضا هنگامى
از دعاهاى آن حضرت است پس از اين ستايش، در درود بر رسول خدا
o و
و از دعاى امام عليه السلام بود در اخلاق نيك و كردارهاى پسنديده
-
هرگاه بر آن حضرت امر مهمى يا حادثه ناگوارى وارد مى شد و هنگام
بنیاد صحیفه سجادیه در استان اصفهان در جهت توسعه فرهنگ قرآن و عترت براساس حدیث ثقلین در سال 1395 تاسیس گردید.
امید است این کتاب ازرشمند صحیفه سجادیه که تنها کتابی است که از سوی اهل بیت (ع) به نگارش درآمده و به عنوان زبور آل محمد و خواهر قرآن معروف است، بعد از قرآن و نهج البلاغه به آن توجه ویژه شود و در جامعه اسلامیمان مورد توجه و بهر برداری قرار گیرد.