نیاز و نیازمند
• بخشی از دعای 12
ای حاجتمندان! بدانید كه برای حوائجتان جز در خانه
در اين دعا امام عليه السلام در برابر دشمنان و ظالمان، از خداوند كمك مى خواهد و با تعبيرهاى مختلف، اين معنى را دنبال مى نمايد.
― نخست عرض مى كند: اى كسى كه اخبار شاكيان و متظلمان بر او مخفى نيست
― اى آنكه در شناخت سرگذشت آنان به شهادت شاهدان نيازمند نمى باشد
― و اى كه ياريش به مظلومان نزديك،
― و كمك و نصرتش از ستمگران دور است) (يا من لايخفى عليه انباء المتظلمين، و يا من لا يحتاج فى قصصهم الى شهادات الشاهدين، و يا من قربت نصرته من المظلومين، و يا من بعد عونه عن الظالمين).
― به دنبال اين چهار جمله، مورد شكايت را چنين توضيح مى دهد: (بار الها تو مى دانى كه از فلانى فرزند فلانى (چه ناگواريهائى كه به من رسيده) همان امورى كه تو انجام آنها را ممنوع ساخته اى، و چه پرده دريهائى نسبت به من روا داشته كه تو آنها را نسبت به او منع كرده اى، اين همه، در اثر طغيان در نعمت در پيشگاه تو و از غرور و بى اعتنائى به كيفر تو است) (قد علمت يا الهى، ما نالنى من فلان ابن فلان مما حضرت، و انتهكه منى مما حجزت عليه بطرا فى نعمتك عنده، و اغترارا بنكيرك عليه).
― و پس از اين شكايت مشخص، عرض مى كند بنابراين (بار خداوندا بر محمد و آلش درود فرست و ظالم و ستم كننده به من و دشمنم را با دست قدرتت بگير، او را از ظلم به من بازدار، از برندگى تيغش نسبت به من با قدرت خود فروگاه، او را به كارى كه در آن سرگرم است مشغول دار و از آنچه تصميم بر انجام آن دارد (و در برابر آنكه به دشمنيش برخاسته) ناتوانش ساز) (اللهم فصل على محمد و آله، و خذ ظالمى و عدوى عن ظلمى بقوتك، و افلل حده عنى بقدرتك، و اجعل له شغلا فيما يليه و عجزا عما يناويه).
― و باز درود بر محمد و آل خواسته هايش را ادامه مى دهد مى گويد: (بار خداوندا بر محمد و آلش درود فرست و به وى اجازه ى ستم بر من مده، در برابر او به خوبى مرا يارى كن، از كارهائى نظير كارهاى او مرا حفظ فرما، و حال مرا مانند حال او قرار مده) (اللهم و صل على محمد و آله، و لا تسوغ له ظلمى، و احسن عليه عونى، و اعصمنى من مثل افعاله، و لا تجعلنى فى مثل حاله).
― و باز با تكرار درود بر محمد و آل ادامه مى دهد: (بار خداوندا بر محمد و آل او درود فرست و مرا در مقابل دشمنم يارى فرما يارى و نصرتى عاجل كه خشمم شفا يابد، و ناراحتى كه سينه ام را تنگ ساخته فرونشاند) (اللهم صل على محمد و آله و اعدنى عليه عدوى حاضره، تكون من غيظى به شفاء، و من حنقى عليه وفاء).
― و باز عرضه مى دارد: (خداوندا بر محمد و آلش درود فرست، به جاى ظلم و ستم او عفوت را و در برابر بد رفتاريش با من رحمتت را عنايت كن، چه هر مشكل و سختى در برابر خشم تو حقير و كوچك است، و هر مصيبت و ناملايمى با كمك و اعانت تو سهل و آسان (و وجود و عدمش يكسان)) (اللهم صل على محمد و آله و عوضنى من ظلمه لى عفوك، و ابدلنى بسوء صنيعه بى رحمتك، فكل مكروه جلل دون سخطك، و كل مرزئه سواء مع موجدتك).
― و مى افزايد: (بار خداوندا همانگونه كه دوست ندارى من مظلوم واقع شوم مرا از اينكه ستم كنم نيز حفظ كن) (اللهم فكما كرهت الى ان اظلم فقنى من ان اظلم).
― (بار خداوندا من شكايتم را به سوى هيچ كس جز تو نمى آورم و از هيچ حاكمى جز تو استعانت نمى جويم، حاشا كه چنين كنم، بنابراين بر محمد و آلش درود فرست، دعايم را به اجابت متصل و شكايتم را با دگرگونى وضع موجود مقرون فرما) (اللهم لا اشكو الى احد سواك و لا استعين بحاكم غيرك، حاشاك، فصل على محمد و آله وصل دعائى بالاجابه، و اقرن شكايتى بالتغيير).
― در دومين فراز از اين دعا امام عليه السلام مطالبش را چنين بازگو مى كند: بار خداوندا مرا با نوميدى از عدالتت آزمايش مفرما، و دشمنم را با ايمنى از كيفرت امتحان مكن، كه بر ستمگريش بر من اصرار ورزد و بر حق من مستولى شود) (اللهم لا تفتنى بالقنوط من انصافك، و لا تفتنه بالامن من انكارك، فيصر على ظلمى، و يحاضرنى بحقى).
― (بلكه به زودى و در مدتى كم، آنچه را كه به ظالمان وعده داده اى به او بشناسان، و به من نيز آنچه را در مورد اجابت مضطران وعده كرده اى بنماى (و عرفه عما قليل ما اوعدت الظالمين، و عرفنى ما وعدت من اجابه المضطرين).
― و مى افزايد: (بار خداوندا بر محمد و آلش درود فرست، مرا به قبول آنچه فرمان داده اى- چه به سود و چه بر زيانم- توفيق ده، از آنچه به نفع من از ديگران مى ستانى و يا از من به نفع ديگران، خشنودم ساز و مرا به سوى آنچه استوارتر است هدايت كن و بر هر كارى كه سالمتر و بى زيان است بگمار) (اللهم صل على محمد و آله، و وفقنى لقبول ما قضيت لى و على، و رضنى بما اخذت لى و منى، و اهدنى للتى هى اقوم، و استعملنى بما هو اسلم).
― و از آنجا كه مصلحت سرعت در انتقام از ظالمان و يا عدم آن براى ما بندگان روشن نيست عرض مى كند: (بار خداوندا اگر انتخاب تو به نفع من در اين است كه گرفتن حقم را به تاخير اندازى و انتقام از كسى كه به من ستم كرده تا يوم الفصل و به هنگام گرد آمدن متخاصمان، ترك كنى بنابراين بر محمد و آلش درود فرست و مرا از جانب خود با نيتى صادق و صبرى دائم، تاييد فرما و از تمايلات بد و حرص سركش حريصان پناهم ده) (اللهم و ان كانت الخيره لى عندك فى تاخير الاخذ لى و ترك الانتقام ممن ظلمنى الى يوم الفصل و مجمع الخصم، فصل على محمد و آله، و ايدنى منك بنيه صادقه و صبر دائم، و اعذنى من سوء الرغبه و هلع اهل الحرص).
― اما از آنجا كه صبر كردن در تاخير انتقام تا روز رستاخير بسيار مشكل است مگر اينكه آينده در پيش چشم انسان مجسم و نزديك باشد امام عليه السلام از خداوند چنين مى خواهد: (خداوندا تجسمى در قلب من از ثوابى كه برايم ذخيره كرده اى، جزاء و كيفرى كه براى دشمنم فراهم آورده اى به وجود آور و آن را سبب و وسيله ى قناعتم به قضاى خود و اعتمادم به انتخابت قرار ده، آمين يا رب العالمين) (و صور فى قلبى مثال ما ادخرت لى من ثوابك، و اعددت لخصمى من جزائك و عقابك، و اجعل ذلك سببا لقناعتى بما قضيت، وثقتى بما تخيرت. آمين رب العالمين).
― (كه تو صاحب فضل عظيم و بر هر چيزى قادرى) (انك ذو الفضل العظيم، و انت على كل شى ء قدير).
...........................
