• بخشی از دعای 20
- عدل گستر باشید.
- خشم خود را فرو خورید.
- فتنه‌ها و خصومت را خاموش
آن چه در نظام خلقت آمده به نوعى با وجود انسان پيوند دارد و هر يك را اثرى است كه انسان با واسطه يا بى واسطه به آن محتاج است ؛ مثلا اگر شيطان خلق نمى شد ، ترك حرام براى افراد بسيار آسان تر بود ، بلكه شايد در خود احساس تمايل به عصيان و تمرد نمى كردند و هيچ توجهى به متاع دنيا نمى نمودند و شايد گناه به اقتضاى فطرت خداجوى براى او منفور مى نمود و در اين صورت اطاعت و بندگى و ترك گناه از او قابل تحسين نمى بود . بنابراين ، شيطان است كه افراد را به كشمكش و انجام اعمال با رغبت و ميل وادار مى كند و فرد با ترك مقتضاى ميل و ترك شهوت استكمال مى يابد . بر اين پايه ، شيطان كه از عوامل فساد است ، خود از شرايط تكامل انسانى مى باشد . و اصولا خلقت همه ى موجودات از يك جهت خاص براى انسان ضرورى و سودمند است ، هر چند از جهات ديگر زيان ها و خطرهايى نيز براى وى در پى داشته باشد .
لزوم پناه بردن به خدا از شر شيطان
از آن جا كه از سويى ، همه ى اين كشمكش ها و تضاد و تعارض ها ، مقتضاى طبيعت اين دنيا است و از سوى ديگر ، حواس ظاهرى انسان بسيار محدود مى باشد ؛ به گونه اى كه با شنيدن يك صدا ، از ديدن چيز ديگر غافل مى شود و يا با خوابيدن ، حواس او تعطيل مى گردد ، طبعا اين ابزارها ضعيف تر از آن است كه انسان به يارى آنها بتواند در برابر خطرها پايدارى كرده يا از آنها دورى نمايد ؛ از اين رو امام معصوم عليه السلام از ضرر و شرور جن به خدا پناه برده است .
مفهوم جن در زبان شريعت
«جن» موجودى نامرئى است كه همانند انسان داراى شعور و تكليف و ثواب و عقاب بوده و خلقت اصلى آن از آتش است . «جن» در لغت به معناى مستور و ناپيدا است و احتمال دارد كه هر گاه لفظ جن بدون قرينه ى خاصى به كار رود ، مقصود از آن ، موجوداتى مى باشد كه قابل رؤيت نيستند و شايد شامل انواع ميكروب ها و ويروس ها نيز بشود ؛ مانند آن كه در روايت آمده است : «از طرف دستگيره ى ظرف آب - كه غالبا سفالى بوده است - آب نياشاميد كه جن آلوده است» . از اين رو ، چنين مى نمايد كه مراد از آن دورى از مكانى است كه غالبا در اثر دست خوردگى آلوده به ميكروب ها بوده و بيمارى زا مى باشد ، ولى به علت عدم پيشرفت دانش بشرى با زبان قابل فهم براى مردم آن زمان بيان شده است .
با اين حال در بسيارى از موارد ، مقصود از «جن» همان موجودات بسيار لطيف و غيرقابل رؤيت است و همانند حرارت از اجسام و موانع عريض عبور مى كنند .
اين موجودات هميشه به زيان انسان نيستند و خداوند متعال آنان را بر بشر مسلط نفرموده است و گرنه زندگى براى انسان ها بسيار مشكل مى شد و نبايد در اين باره به بسيارى از سخنان عاميانه توجه كرد . مگر آن كه مورد آزار قرار گيرند و يا از قسم بسيار شرور جنيان باشند ، كه در اين صورت مى توان ضرر آنان را محتمل دانست كه آن هم با حضور قلب و توجه به خداوند متعال و دعاهاى وارده از امامان معصوم عليهم السلام قابل دفع است .
اللهم صل على محمد و آله ، و من أرادنى بسوء فاصرفه عنى ، و ادحر عنى مكره ، و ادرأ عنى شره ، و رد كيده فى نحره ، و اجعل بين يديه سدا حتى تعمى عنى بصره ، و تصم عن ذكرى سمعه ، و تقفل دون اخطارى قلبه ، و تخرس عنى لسانه ، و تقمع رأسه ، و تذل عزه ، و تكسر جبروته ، و تذل رقبته ، و تفسخ كبره ، و تؤمننى من جميع ضره و شره و غمزه و همزه و لمزه و حسده و عداوته و حبائله و مصائده و رجله و خيله ، انك عزيز قدير ؛
خدايا ! بر حضرت محمد و خاندان او درود فرست و هر كس اراده ى بدى درباره ى من دارد ، او و مكر و شرش را از من دور گردان و نيرنگش را به خودش باز گردان و در برابرش آن چنان مانعى قرار ده كه چشم او را كور و گوش او را كر و قلب او را قفل و زبانش را گنگ سازى و او را سرافكنده كنى و عزتش را به خوارى مبدل نمايى و سطوتش را بشكنى و طوق خوارى بر گردنش اندازى و كبرش را زايل كنى و مرا از زيان ها و شرورش و نيز عيب جويى و عيب گويى و نكوهش گرى وى در حضور من يا پشت سرم و هم چنين حسد و عداوت وى در امان دار و از شر كمندها و دام ها و اطرافيان و دستيارانش محافظت فرما كه تو عزيز و توانايى.
...........................
