• بخشی از دعای 49
اگر چه مضامين بلند در قالب دعا مطرح شده است و امام عليه السلام از خداوند متعال درخواست اجابت فرموده و به امت نيز دستور خواندن و خواستن داده است ، اما حقيقت مسئله آن است كه امام سجاد عليه السلام داراى موقعيت ويژه اى بود و براى مردم، امكان سوال آزاد و دريافت جواب نبود؛ از اين رو ، بهترين راه را در آن ديده است كه مجموعه دستورهاى مورد نياز امت را به صورت دعا براى آنان تدارك ببيند و بايسته هاى دستورى و اخلاقى و نيز ناهنجارى هاى رفتارى را در اين قالب به امت ابلاغ كند . از اين گذشته ، اسلام اصلاح عميق جامعه را معلول اصلاح افراد مى داند ، زيرا جامعه چيزى جز تكرر فرد نيست و با اصلاح مؤلفه هاى سازنده ى جامعه ، بافتى همگن و يك پارچه و مستحكم از انسان هاى تربيت يافته تشكيل مى يابد ؛ بنابراين ، اگر افراد به صلاح و رشد نرسند ، تصور جامعه اى رشديافته و بالنده ، توهمى خام بيش نيست ، چرا كه جامعه يك مفهوم انتزاعى است و حقيقت وجودى آن خود قابل بررسى است و نمى توان آن را ناديده گرفت . به ديگر بيان ، مباحث تربيتى اسلام ، فرد محور است . برخلاف مباحث اجتماعى و مديريتى اين آيين مقدس كه آن جا ملاك تعيين كننده ، مصالح نظام اجتماعى امت اسلامى است و طبعا هر يك از اين دو حوزه ، پيامدها و آثار ويژه اى دارد كه شايسته است محققان در اين عرصه ها، اهتمام ويژه اى داشته باشند.
اللهم صل على محمد و آله ، و اجعل لى يدا على من ظلمنى ، و لسانا على ما خاصمنى ، و ظفرا بمن عاندنى ، و هب لى مكرا على من كايدنى ، و قدرة على من اضطهدنى ، و تكذيبا لمن قصبنى ، و سلامة ممن توعدنى ، و وفقنى لطاعة من سددنى ، و متابعة من أرشدنى ؛
خدايا ! بر حضرت محمد و خاندان او درود فرست و به من قدرتى عطا فرما كه بتوانم ستم را از خود دور گردانم و زبانى كه به وسيله ى آن با خصم جدال نمايم و مرا بر كسى كه با من دشمنى مى كند ، پيروز گردان . بار الها ! مكر عليه آن كسى كه دام كيد فرا راهم گسترانيده ، ارزانى ام كن و نيرو و چيرگى بر كسى كه بر من ستم رانده ، عطايم فرما و دروغ گويى را كه به من ناسزا مى گويد و ناروا مى بندد افشا كن و سلامتى نسبت به تهديدهاى ديگران را به من ارزانى فرما و موفقم بدار كه در اطاعت از ناصح مشفق و ارشاد و راهنمايى هاى به حق او بكوشم.
.................................