• بخشی از دعای شانزدهم
1- خداوند هر كس را كه پس از توكل به او، درباره فقرش شكایت به
مواقف جمع موقف يعنى محل وقوف.
مروى است كه در روز قيامت پنجاه موقف است مردم در هر يك از آن در حالى هستند، مى شود مراد به موقف در كلام امام (ع) مواقف قيامت باشد و مى شود اعم از آن باشد، و قول لالقيت بيدى معناى او ظاهر آن است كه عرض نموده ام يعنى خود را هلاك مى نمودم به دست خود معانى ديگر بعيد است مثل اينكه كنايه باشد از چيزى كه موجب هلاكت شود يا اينكه مراد تسليم وقوع در مهلكه است.
اگر كسى را قدرت بود فرار نمودن از پروردگار خود را هر آينه مى بودم من سزاوارتر از فرار از تو.
بدان كه هر كه بتواند خود را دفع از عقاب و ضرر ديگر نمايد و به مقتضى حكم عقل قطعى و طبيعت از او فرار كند لكن پروردگار ما نه پروردگارى است كه بتوان از حكومت او فرار نمود چه خوب فرمايش نمايد در سوره ى مباركه ى الرحمن: اى گروه مردمان و جن اگر شما را توانائى است كه از آسمان و زمين فرار كنيد فرار نمائيد لكن شما را توانائى و قدرت نيست، و در مقام ديگر فرمايش نمايد: تعجيل در عقوبت كسى نمايد كه بترسد كه اگر الان عقوبت ننمايم از قدرت من بيرون رو در كلام امام عليه السلام من سزاوارترم بگريز و فرار دو احتمال دارد يكى آن است كه عذاب خدايان ديگر عذاب آتش و خلود نيست عذاب خداى من عذاب آتش است، و ديگر آن است كه من از همه ى بندگان گناهكارترم به خداى خود.
يعنى: توئى آن چنان كسى كه پنهان نيست بر تو پوشيده ى نه در زمين و نه در آسمان مگر اينكه آورده ى او را، و كفايت مى نمايد كه تو حساب كننده ى غرض آن است كه هرگاه جاى آورده شود از بدى و خوبى خدا معلوم است خواهد جزاى او را داد از خير و شر، و آوردن اعمال شايد تصور اعمال باشد و ايشان را مجسم نمايد و به ايشان موازنه شود.
حسيب: از اسماء پروردگار عالم است و از جهت او معانى گفته اند به معنى جزاءدهنده و عالم و مقتدر و محاسب.
اى پروردگار من به درستى كه تو طلب كننده ى منى اگر من بگريزم و دريابنده ى منى اگر من فرار نمايم، غرض آن است كه اگر بگريزم مرا حاضر سازى به واسطه ى تبعه ى خود اگر فرار نمايم زيرا كه تو با من هستى.
حال كه ما را قدرت گريز و فرار نيست اين منم پيش تو هستم فروتنى كننده ى خوار و دماغ و خاك مالنده يعنى در كمال عجز و انكسار و ذلت.
اگر عقوبت نمائى مرا پس به درستى كه من مر عقوبت تو را سزاوارم، و اين عقوبت نمودن اى پروردگار من از تو عدل است.
غرض آن است كه تو خداى ظالم نيستى هر عقوبتى از جانب توبه بنده رسد انصاف است و عدل نه ظلم و جور، و اگر عفو نمائى و از من درگذرى اين امر تازه نيست پس در زمان گذشته فرو گرفته است مرا عفو تو و بپوشانيدى مرا
عافيت تو اگر بنده تصور خود را نمايد حتى در حالت مرض و شدت و فقر خود را از عفو و عافيت نخواهد خالى ديد.
پس سئوال مى نمايم تو را اى پروردگار من به آنچه پنهان كرده شده است از نامهاى تو، و به آنچه پوشيده هست او را پرده هاى تو از بزرگى و جمال تو.
................................
