نیاز و نیازمند
• بخشی از دعای 12
ای حاجتمندان! بدانید كه برای حوائجتان جز در خانه
اللغه: مبسوط: موسع و توسعه رزق بر كسى كه عصيان خداوند را مى كند براى اظهار كمال حلم و كرم او است زيرا كسى كه بر عاصى وسعت رزق بدهد پس او بر مطيع گشاينده تر است.
حلم: خود دارى از هيجان غضب.
مناواه: معاداه لفظا و معنى، معترض از عرض از باب ضرب و علم متصدى و چون حلم او شامل هر كسى از دوست و دشمن است و حلم از دشمن اعظم و اعجب هست امام عليه السلام تصريح فرمود به اين جمله كه حلم تو بر دشمن معترض است تا چه رسد بر دوست.
سنت: طريقه و سنت خداوند طريق حكمت اوست.
ابقاء: رحم نمودن و اشقاق.
اعتداء: تجاوز نمودن از حق.
قوله: عادتك الاحسان مستانفه است به معنى تعليل كانه گفته مى شود لان عادتك ( الى آخره).
شرح: يعنى روزى تو موسع است بر آن كسى كه معصيت كرده است به تو و حلم تو در بر گيرنده است بر كسى كه دشمنى كرده است به تو، عادت تو احسان است بر گنه كاران و طريقه ى تو رحم نمودن است بر تجاوزكنندگان
اللغه: غرور: طمع كردن.
اناه: مهلت،
اللغه: مبسوط: موسع و توسعه رزق بر كسى كه عصيان خداوند را مى كند براى اظهار كمال حلم و كرم او است زيرا كسى كه بر عاصى وسعت رزق بدهد پس او بر مطيع گشاينده تر است.
حلم: خود دارى از هيجان غضب.
مناواه: معاداه لفظا و معنى، معترض از عرض از باب ضرب و علم متصدى و چون حلم او شامل هر كسى از دوست و دشمن است و حلم از دشمن اعظم و اعجب هست امام عليه السلام تصريح فرمود به اين جمله كه حلم تو بر دشمن معترض است تا چه رسد بر دوست.
سنت: طريقه و سنت خداوند طريق حكمت اوست.
ابقاء: رحم نمودن و اشقاق.
اعتداء: تجاوز نمودن از حق.
قوله: عادتك الاحسان مستانفه است به معنى تعليل كانه گفته مى شود لان عادتك ( الى آخره).
شرح: يعنى روزى تو موسع است بر آن كسى كه معصيت كرده است به تو و حلم تو در بر گيرنده است بر كسى كه دشمنى كرده است به تو، عادت تو احسان است بر گنه كاران و طريقه ى تو رحم نمودن است بر تجاوزكنندگان
اللغه: غرور: طمع كردن.
اناه: مهلت،
رجوع: برگشتن و مراد برگشتن از باطل به حق.
صد: منع نمودن،
امهال: مهلت دادن.
نزع: باز ايستادن،
تانى: مدارا كردن،
يضيئوا: يرجعوا.
خذلان: ترك نصرت و خار نمودن.
التركيب: حتى ابتدائيه است و لام در لقد جواب قسم محذوف است و متعدى نمودن غرور با عن به جهت تضمين اوست معنى صرف را اى غرتهم اناتك صارفه لهم من الرجوع، و اسناد غر و صد بر اناه و امهال خداوند از باب اسناد شيى الى غير ماهوله است بلكه اسناد بر سبب اوست و در حقيقت فاعل نفس اماره آنها است يا شيطان و تقدير اين است كه حتى غرتهم انفسهم او الشيطان عن الرجوع لاجل اناتك و صدهم انفسهم او الشيطان عن النزوع لاجل امهالك من حيث اغترارهم بذلك. و جمله انما تانيت براى دفع توهم است.
شرح: تا آنكه مغرور نموده آنها را مهلت دادن تو از بازگشتن، و بازداشته ايشان را مهلت دادن تو از بازايستادن از گناه و به درستى كه تو مدارا نكردى با ايشان مگر براى اينكه بازگردند به سوى امر تو و مهلت دادى ايشان را به جهت اعتماد بر هميشگى پادشاهى تو پس هر كس بوده باشد از اهل سعادت ختم مى كنى براى او بر آن سعادت و هر كه بوده باشد از اهل شقاوت خار مى سازى او را بر آن بدبختى.
رجوع: برگشتن و مراد برگشتن از باطل به حق.
صد: منع نمودن،
امهال: مهلت دادن.
نزع: باز ايستادن،
تانى: مدارا كردن،
يضيئوا: يرجعوا.
خذلان: ترك نصرت و خار نمودن.
التركيب: حتى ابتدائيه است و لام در لقد جواب قسم محذوف است و متعدى نمودن غرور با عن به جهت تضمين اوست معنى صرف را اى غرتهم اناتك صارفه لهم من الرجوع، و اسناد غر و صد بر اناه و امهال خداوند از باب اسناد شيى الى غير ماهوله است بلكه اسناد بر سبب اوست و در حقيقت فاعل نفس اماره آنها است يا شيطان و تقدير اين است كه حتى غرتهم انفسهم او الشيطان عن الرجوع لاجل اناتك و صدهم انفسهم او الشيطان عن النزوع لاجل امهالك من حيث اغترارهم بذلك. و جمله انما تانيت براى دفع توهم است.
شرح: تا آنكه مغرور نموده آنها را مهلت دادن تو از بازگشتن، و بازداشته ايشان را مهلت دادن تو از بازايستادن از گناه و به درستى كه تو مدارا نكردى با ايشان مگر براى اينكه بازگردند به سوى امر تو و مهلت دادى ايشان را به جهت اعتماد بر هميشگى پادشاهى تو پس هر كس بوده باشد از اهل سعادت ختم مى كنى براى او بر آن سعادت و هر كه بوده باشد از اهل شقاوت خار مى سازى او را بر آن بدبختى.
.............................
