• بخشی از دعای شانزدهم
1- خداوند هر كس را كه پس از توكل به او، درباره فقرش شكایت به
شهوه: آن چيزى كه نفس به آن ميل دارد، اى المشتهى.
التركيب: لام در لهم از براى انتفاع، من فى قوله من حركات، از جهت بدليه ضمير جعله و راحته و منامه راجع بليل، ذلك اشاره به راحت و منام.
فيكون: فاء او سببيه است و بعد از آن ان مقدر است و لينالوا عطف بر او.
شرح: بعد از اينكه امام فى الجمله حكمت خلقت ليل و نهار را ذكر فرمود شروع نمود در تفصيل هر يك.
يعنى: پس خلق كرد از براى انتفاع عباد شب را تا اينكه ساكن شوند در او از حركات زحمت روز و پا شدن تعب روز و گردانيده است شب را لباس ايشان تا اينكه بپوشند از راحت او و خواب او به سبب اينكه بوده باشد نوم و راحت از براى ايشان نشاط و فرح و قوت طبيعت ايشان و برسند به سبب شب به كيف ملائم طبع خود و مشتهيات نفس خود.
تذنيب: بدانكه انسان بلكه مطلق حيوان در بقاء خود، در مدت حاجت به حركت و سكون و نوم و يقظه دارد كه اگر در يكى از آنها خللى واقع شود از جانب نقصان و زياده موجب خرابى بدن شود به اندك زمان مضمحل و فناء شود لذا حضرت رب الارباب از جهت بقاء او دو مخلوق خلقت فرمود، يكى بارد مظلم و ديگرى حار مضيى ء كه طبع در اول جاى آورد آن چيزى را كه موجب سكون و اطمينان و ثبات و راحت اوست از قبيل اكل و شرب و جماع و نوم و امثال اين امور، و در ديگر امورى كه اضداد امور مذكوره است از تحصيل معاش از قبيل تجارات و زراعات و صناعات و سياسات مدنيه و تربيت اولاد و جاه و منال عظم شانه و جلت عظمته.
...........................
