هر يك با مثالها نه با عيانها كما قال تعالى كما بدانا اول خلق يعيده يعنى چنان كه ابتداء ظاهر كرديم اول خلق يعيده يعنى چنان كه ابتداء ظاهر كرديم اول خلق را در دوره سابقه نعيده بمثلها در دوره لا حقه نه بعينها چنان كه از كاف كما مثليت معلوم مى شود قال صدر المتألهين قدس سره ان نفوس الفلك الدوارى نقوشها واجبة التكرار چنان كه نمونه او را مشاهده مى نمائى در دوره شمسى كه سيصد و شصت روز است كه آنچه در دوره سابقه ظهور و بروز نموده از نباتات و فواكه و اثمار و حبوبات و ازهار و رياحين هر يك در زمان مخصوص به خود نيز مثل آنها در دوره لا حقه ظاهر شود ولى معلوم است كه كل امسال عين كل پارسال نيست بلكه مثل او است چه آن غنچه كه گل گشت دگر غنچه نگردد اين است كه يوذاسف كه كى از حكماء متقدمين ماهر در هر علم نجوم است گويد كه من چنان كه حاليه منجمين وقايعات دوره شمسى را از روى حركات نجوم استخراج مى نمايد دوره كهغر را استخراج مى نمايم از روى حركات كواكب و افلاك و آنچه در حديث وارد است كه من اطلع على سر القدر فقد استراح اشاره به همين مطلب است چه فهميديد كه لوح قدر خدا كه صورت اشياء كونيه و حوادثات زمانيه در او است همان نفوس كليه فلكيه است كه از او به لوح محفوظ تعبير شده كه انسان اگر فى الجملة اطلاع به اوضاع آنها پيدا نمود كه وقايعات عالم در آنها است و هر يك لابد بدون تخلف بايد در زمان خاص به خود واقع شود لابد انقلاب و اضطراب او كم شده اطمينان و استراحت حاصل نمايد.
........................
