گذشته از نكته ى ياد شده ، مفاد آيات زير و ايات فراوان مشابه آن ، موثر بودن تام و انحصارى حضرت حق و باطل الذات بودن ما سوى الله است كه خداوند متعال مى فرمايد :
1. (مثل الذين اتخذوا من دون الله أولياء كمثل العنكبوت اتخذت بيتا و ان أوهن البيوت لبيت العنكبوت لو كانوا يعلمون)؛
مثل كسانى كه جز خدا را به عنوان سرپرست خود برگزيده اند ، همانند عنكبوتى است كه خانه اى براى خود ساخته و در آن پناه گرفته است و حال آن كه سست ترين خانه - اگر بفهمند - خانه ى عنكبوت است .
2. (و لا تدع من دون الله ما لا ينفعك و لا يضرك)؛
هرگز غير خدا را كه سود و زيانى به تو نمى رساند، به يارى مطلب.
3. (و الذين يدعون من دونه لا يستجيبون لهم بشى ء)؛
كسانى كه غير خدا را به يارى مى خوانند ، هرگز خواسته ى آنان را اجابت نمى كنند .
4. (و الذين يدعون من دون الله لا يخلقون شيئا و هم يخلقون)؛
تمام آن چه غير از خدا مى خوانند ، هرگز آفريدگار چيزى نيستند ، بلكه همگى آفريده اند .
5. (ذلك بأن الله هو الحق و أن ما يدعون من دونه الباطل)؛
بدانيد كه خداوند حق ثابت است و غير او ، هر چه مى خوانيد ، باطل و پوچ است .
در علم كلام از اين واقعيت ، يعنى موثر تام و انحصارى ربوبى و باطل الذات بودن ماسوا به توحيد افعالى تعبير شده است كه از مهم ترين معارف دينى به شمار مى آيد و از جمله اسرارى است كه از راه سير از علت ها و معلول هاى ظاهرى به باطن و ريشه ى هستى كه خداوند متعال است ، مى توان بدان پى برد .
.................................